Panagalan ng mga paaralan na ipinatayo ng mga amerikano?
PANITIKAN SA PANAHON NG AMERIKANOKALIGIRANG KASAYSAYANAng mga Pilipinong mapanghimagsik ay nagwagi laban sa mga Kastila na sumakop sa atin nang higit sa tatlong daang taon. Naiwagayway ang ating bandila noong ika-12 ng Hunyo 1898, tanda ng pagkakaroon natin ng kalayaan.Nahirang si Hen. Emilio Aguinaldo noon bilang unang pangulo ng Republika ng Pilipinas, subalit ang kalagayang ito'y naging panandalian lamang sapagkat biglang lumusob ang mga Amerikano. Nagkaroon ng digmaang Pilipino-Amerikano na siyang naging sanhi ng pagsuko ni Hen. Miguel Malvar noong 1903. Gayun pa man, ang kilusang pangkapayapaan ay nagsimula noong pang 1900.MGA KATANGIAN NG PANITIKAN1. Hangaring makamit ang kalayaan2. Marubdob na pagmamahal sa bayan3. Pagtutol sa kolonyalismo at imperialismoDIWANG NANAIG1. Nasyonalismo2. Kalayaan sa pagpapahayag3. Paglawak ng karanasan4. Paghanap at paggamit ng bagong pamamaraanMGA IMPLUWENSYA SA PANANAKOP NG MGA AMERIKANO1. Pagpapatayo ng mga paaralan2. Binago ang sistema ng edukasyon3. Pinaunlad ang kalusugan at kalinisan4. Ipinagamit ang wikang Ingles5. Pagpapalahok sa mga Pilipino sa pamamalakad ng pamahalaan6. Kalayaan sa pagpapahayag na may hanggananMGA PAHAYAGAN SA PANAHON NG AMERIKANO1. EL GRITO DEL PUEBLO (Ang Sigaw/Tinig ng Bayan) itinatag ni Pascual Poblete noong 19002. EL NUEVO DIA (Ang Bagong Araw) itinatag ni Sergio Osmena noong 19003. EL RENACIMIENTO (Muling Pagsilang) itinatag ni Rafael Palma noong 19004. Manila Daily Bulletin-19003 PANGKAT NG MGA MANUNULAT1. Maka-Kastila2. Maka-Ingles3. Maka-TagalogMGA DULANG IPINATIGIL1. KAHAPON, NGAYON AT BUKAS - sinulat ni Aurelio Tolentino2. TANIKALANG GINTO- ni Juan Abad3. MALAYA -ni Tomas Remegio4. WALANG SUGAT - ni Severino ReyesPANITIKAN SA KASTILA1. CECILIO APOSTOL- may pinakamabuting tulang papuri kay Jose Rizal ; OBRA-MAESTRA- A Rizal2. FERNANDO MA. GUERRERO- unang hari ng panulaan sa Kastila; OBRA-MAESTRA-Crisalidas (Mga Higad)3. JESUS BALMORI - "Batikuling"; OBRA-MAESTRA- El Recuerdo y el Olvido; nahirang siyang "poeta laureado" sa wikang Kastila4. MANUEL BERNABE- makatang liriko5. CLARO M. RECTO-Obra-maestra-BAJO LOS COCOTEROS ( Sa Lilim ng Niyugan)6. TRINIDAD PARDO DE TAVERA- ang nagpasok ng titik W at K sa abakadang PilipinoIBA PANG MANUNULAT SA WIKANG KASTILA1. ADELINA GURREA - kauna-unahang makatang babae sa Pilipinas na magaling sa Kastila; Obra-maestra- EL NIDO2. ISIDRO MARPORI -obra-maestra-AROMAS DEL ENSUENO ( Halimuyak ng Pangarap)3. MACARIO ADRIATICO -obra-maestra-alamat"LA PUNTA DE SALTO ( Ang Pook na Pamulaan )4. EFIFANIO DELOS SANTOS- nakilala sa tawag na DON PANYONG; kilala bilang mahusay na mananalambuhay5. PEDRO AUNARIO -sumulat ng DECALOGO DEL PROTOCIONISMOPANITIKAN SA TAGALOG= Ang "FLORANTE AT LAURA" ni Francisco Balagtas at "URBANA AT FELIZA"ni Modesto de Castro ang naging inspirasyon naman ng mga manunulat sa Tagalog= Inuri ni Julian Balmaceda sa tatlo (3) ang mga makatang Tagalog. Narito ang mga sumusunod:= MAKATA NG PUSO : Lope K. Santos; Inigo Ed Regalado;Carlos Gatmaitan; Pedro Gatmaitan; Jose Corazon de Jesus; Cirio H. Panganiban; Deogracias A. Rosario; Ildefonso Santos; Amado V. Hernandez; Nemecio Carabana; Mar AntonioMAKATA NG BUHAY : Lope K. Santos; Jose Corazon de Jesus; Florentino Collantes; Patricio Mariano; Carlos Gatmaitan; Amado V. HernandezMAKATA NG DULAAN : Aurelio Tolentino; Patricio Mariano, Severino Reyes; Tomas RemegioLOPE K. SANTOS - Ama ng Balarilang Tagalog; OBRA-MAESTRA-Banaag at SikatJOSE CORAZON DE JESUS- Huseng Batute; OBRA-MAESTRA-Isang PunungkahoyFLORENTINO COLLANTES- Kuntil Butil; OBRA-MAESTRA- Lumang SimbahanAMADO V. HERNANDEZ- Makata ng mga Manggagawa; MGA OBRA-MAESTRA- Isang Dipang Langit;Mga Ibong Mandaragit; Luha ng Buwaya; Bayang Malaya; Ang PandayVALERIANO HERNANDEZ-PENA- Tandang Anong at Kintin Kulirat; OBRA-MAESTRA- Nena at NenengINIGO ED REGALADO - Odalager; OBRA-MAESTRA-DamdaminANG DULANG TAGALOGSEVERINO REYES - Lola Basyang; Ama ng Dulang Tagalog; OBRA-MAESTRA- Walang SugatAURELIO TOLENTINO - ipinagmamalaking mandudula ng Kapampangan; OBRA-MAESTRA- Luhang Tagalog at Kahapon, Ngayon at BukasHERMOGENES ILAGAN- nagtayo ng samahang "COMPANA ILAGAN" na nagtanghal ng maraming dula sa kalagitnaang LuzonPATRICIO MARIANO- sumulat ng "NINAY" at "ANAK NG DAGAT" na siya niyang OBRA-MAESTRAJULIAN CRUZ-BALMACEDA- "Bunganga ng Pating" ang siya niyang OBRA-MAESTRAPANITIKANG FILIPINO SA INGLESJOSE GARCIA VILLA - "Doveglion"; pinakatanyag na Pilipinong manunulat sa InglesJORGE BACOBO - sinulat-"Filipino Contact with America"; A Vision of BeautyZOILO GALANG - sumulat ng kauna-unahang nobelang Pilipino sa wikang Ingles na pinamagatang "A Child of Sorrow"ZULUETA DE COSTA-nagkamit ng unang gantimpala sa tulang "Like the Molave"NVM GONZALES- may-akda ng "My Islands" at "Children of the Ash Covered Loom". Ang huli ay isinalin sa iba't ibang wika sa India*ANGELA MANALANG GLORIA- umakda ng "April Morning"; nakilala sa pagsulat ng mga tulang liriko noong panahon ng KomomweltESTRELLA ALFON - ipinalalagay na pinakapangunahing manunulat na babae sa Ingles bago magkadigma. Sinulat niya ang "MAGNIFICENCE" at "GRAY CONFETTI"ARTURO ROTOR - may-akda ng "THE WOUND AND THE SCAR"-kauna-unahang aklat na nalimbag sa Philippine Book GuildIBA PANG PANITIKANPEDRO BUKANEG- Ama ng Panitikang Iloko; Bukanegan-kasingkahulugan ng Balagtasan*CLARO CALUYA- Prinsipe ng mga Makatang Iloko; kilala sa pagiging makata at nobelista*LEON PICHAY - kinilala bilang "pinakamabuting BUKANEGERO"*JUAN CRISOSTOMO SOTO- Ama ng Panitikang Kapampangan; Crisostan-kasingkahulugan ng Balagtasan*ERIBERTO GUMBAN-Ama ng panitikang Bisaya~Vince John Catanduanes
