katangian ng di pormal na sanysay
panget
Ang Dula ay isinulat upang itanghal sa mga manonood, hindi upang basahin lamang ng mahina o malakas sa silid-aralan. Ang manunulat ng dula ay karaniwan na nagiging anino na lamang ng mga tauhan. Ang bawat salita ng mga tauhan ay binibigkas o ipinararating sa mga manonood ng mga nagsisiganap. Ito ang diyalogo o pag-uusap ng mga tauhan na binibigyang buhay ng mga aktor.Ang dula ay binubuo ng mga sumusunod na elemento: (1) mga tauhan, (2) tagpo, (3) buod ng salaysay o ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari, (4) tema o paksa,(5) mensahe, (6) estilo, at (7)paraan ng pagsasalaysay.
Ang maapoy na nobela na isinulat ni Jose Rizal ay ang "Noli Me Tangere." Ito ay isang pambansang epiko ng Pilipinas na naglalaman ng mga kritikal na pahayag tungkol sa mga abuso at katiwalian ng mga Kastila at mga prayle sa panahon ng kolonyalismo.
malnutrition
Utut mo
anu anu ang mga batas ng datu
Ang bahaging bumubuo sa kumbensyon ng dula ay ang kasalukuyang estado, panahon, lugar, at damdamin. Ito ang mga elemento na tumutukoy sa setting at atmosphere ng dula, na nagbibigay ng konteksto at likas na pag-unawa sa kwento at mga karakter.
Ang literaturang Filipino ay tumutukoy sa mga akdang pampanitikan na isinulat sa wikang Filipino. Ito ay naglalaman ng iba't ibang uri ng panitikan tulad ng tula, maikling kuwento, nobela, dula, at iba pa, na naglalaman ng mga karanasan, kaisipan, at damdamin ng mga Pilipino.
Sangkap ng dulaTagpuan - panahon at pook kung saan naganap ang mga pangyayaring isinaad sa dulaTauhan - ang mga kumikilos at nagbibigay-buhay sa dula; sa tauhan umiikot ang mga pangyayari; ang mga tauhan ang bumibigkas ng dayalogo at nagpapadama sa dulaSulyap sa suliranin - bawat dula ay may suliranin, walang dulang walang suliranin; mawawalan ng saysay ang dula kung wala itong suliranin; maaaring mabatid ito sa simula o kalagitnaan ng dula na nagsasadya sa mga pangyayari; maaaring magkaroon ng higit na isang suliranin ang isang dulaSaglit na kasiglahan - saglit na paglayo o pagtakas ng mga tauhan sa suliraning nararanasanTunggalian - ang tunggalian ay maaaring sa pagitan ng mga tauhan, tauhan laban sa kanyang paligid, at tauhan laban sa kanyang sarili; maaaring magkaroon ng higit sa isa o patung-patong na tunggalian ang isang dulaKasukdulan - climax sa Ingles; dito nasusubok ang katatagan ng tauhan; sa sangkap na ito ng dula tunay na pinakamatindi o pinakamabugso ang damdamin o kaya'y sa pinakakasukdulan ang tunggalianKakalasan - ang unti-unting pagtukoy sa kalutasan sa mga suliranin at pag-ayos sa mga tunggalianKalutasan - sa sangkap na ito nalulutas, nawawaksi at natatapos ang mga suliranin at tunggalian sa dula; ngunit maaari ring magpakilala ng panibagong mga suliranin at tunggalian sa panig ng mga manonoodElemento ng DulaIskrip o nakasulat na dula - ito ang pinakakaluluwa ng isang dula; lahat ng bagay na isinasaalang-alang sa dula ay naaayon sa isang iskrip; walang dula kapag walang iskripGumaganap o aktor - ang mga aktor o gumaganap ang nagsasabuhay sa mga tauhan sa iskrip; sila ang nagbibigkas ng dayalogo; sila ang nagpapakita ng iba't ibang damdamin; sila ang pinanonood na tauhan sa dulaTanghalan - anumang pook na pinagpasyahang pagtanghalan ng isang dula ay tinatawag na tanghalan; tanghalan ang tawag sa kalsadang pinagtanghalan ng isang dula, tanghalan ang silid na pinagtanghalan ng mga mag-aaral sa kanilang klaseTagadirehe o direktor - ang direktor ang nagpapakahulugan sa isang iskrip; siya ang nag-i-interpret sa iskrip mula sa pagpasya sa itsura ng tagpuan, ng damit ng mga tauhan hanggang sa paraan ng pagganap at pagbigkas ng mga tauhan ay dumidipende sa interpretasyon ng direktor sa iskripManonood - hindi maituturing na dula ang isang binansagang pagtanghal kung hindi ito napanood ng ibang tao; hindi ito maituturing na dula sapagkat ang layunin ng dula'y maitanghal; at kapag sinasabing maitanghal dapat mayroong makasaksi o makanoodEksena at tagpoAng eksena ay ang paglabas-masok sa tanghalan ng mga tauhan samantalang angtagpo nama'y ang pagpapalit o ang iba't ibang tagpuan na pinangyarihan ng mga pangyayari sa dula.--------------------source: http://filipino3zchs.multiply.com/journal/item/18/Dula_Notes
Ginagamit ang melodrama sa mga musikal na dula. Dito, malungkot sa simula ngunit nagiging masaya ang pagwawakas. Ang isang halimbawa nito ang Sarimanok na isinulat ni Steven Prince "Patrick" C. Fernandez.........reference..http://fil.wikipilipinas.org/index.php?title=Tulang_pantanghalan..........*shinfern*
lope k santos jose crorazon de jesus florentino collantes