Ebolusyon-ang mga pagbabagong naganap sa aspektong biyolohikal ng tao hanggang sa pagkagamit ng katalinuhang naghiwalay sa knya sa mga hayop.
Enameling-pag-aaplay ng isang glass-like substance sa ibabaw o labas ng isang metal o luwag.
Encyclopedie-koleksyon ng mga impormasyon tungkol sa iba't-ibang tema,particular sa agham at teknolohiya.
Encyclopaedist-grupo ng mga pilosopong French na nagtulong-tulong noong ika-18 siglo upang mabuo ang Encyclopedie.
Enlightenment-panahon ng kaliwaganan sa Europa noong ika-18 siglo kung saan nakabuo ang ilang mga iskolar ng mga teorya sa pilosopiya,konsepto ng pamahalaan,demokrasya at edukasyon sa modernong panahon.Ito ay tinitingnan bilang bahagi ng mas malawak na panahon na tinatawagna Age Of Reason.
Cleopatra VII-ang kahuli-hulihang reyna ng Ptolemai.
Ptolemy-Itinalaga niya ang kanyang sarili blng hari ng Egypt at pinasmulan ang panahong Ptolemaic.
Papyrus-malatambong na halaman.
Stone tablet-lapidang bato.
Champollion,Jean Francois-isang French na iskolar na nakatuklas ng kahulugan ng hieroglyphics.
Rosetta stone-naging susi sa pagbasa ng mga hieroglyphic ng mga Egyptian.
Pok-a-Tok-Rituwal na laro ng mga Olmec
Jaguar-nagng simbolo ng paghahari ng mga kabihasnan ng MesoAmerica.
Teotihuacan-ang katagang ito ay nangangahulugang"Tirahan ng Diyos.
Quetzalcoatl-ang Feathered Serpent God;pinakamahalagang diyos ng teotihuacan.
El Mirador-itinuturing na pinakamalaking sentro bago pa man sumiboy ang kadakilaan ng maya.
Halach Uinic-"tunay na lalaki"
Tenochttlan-nangangahulugang"lugar ng prickly pear cactus"
Floatng Garden-mga artipsyal na pulo.
Huitzilopochtli-ang diyos ng araw.
Tlaloc-ang diyos ng ulam.
Tlacaelel-isang tagapayo at heneral.Itinaguyod niya angpagsamba kay Huitzilopochtli.
Cortes,Hernando-sa pagdating nia at ng mga Español sa Mexico noong 1519 natigil ang pamamayani ng mga Aztec sa Mesoamerica.
Moctezuma II o Montezuma II-ang pinuno ng mga Aztec noong 1519.
Lake Titicaca-lugar ng cuzco,kung saan sa hilagang-kanluran naninirahan ang isang pangkat ng mga taong tinatawag na Inca.
Inca-nagagahulugang"imperyo"
Tawantisuyu o Tahuantinsuyu-Ito din ang tawag sa mga imperyong Inca.
Pachakuti-pinatatag niya ang lipunan nang Inca sa pamamamgitan ng pagkakaroon ng isang sentralisadong estado.
Topa Yupangui-pinalawig niya ang imperyo hanggang Ecuador,hilagang Argentina,bahagi ng Bolivia at chile.
Chimor o Chimu-pinaka matinding katunggali ng mga Inca sa baybayin ng Peru.
Temple of the Sun-Ito ay halos nabalot sa gold plate.
Huanya Capac-isa sa mga pinuno ng Inca;namatay sa isang epidemya noon 1525.
Tupac Amaru-ang huling pinuo ng mga Inca;pinugutan ng ulo noon 1572.
Minoan-unang kabihasnang nabo sa crete.
Minos-anak ni zeus;hari ng crete.
Zeus-hari ng mga diyos.
Europa-isang nilalalang mula sa syria
Sir Arthur Evans-nagsagawa ng apaghuhukay sa Knossos noong 1899.
Homer-ang bantog na manunulat;isang bulag na makata sa nabuhay noong ikalawang siglo sa asia minor.siya ang may akda ng Iliad at Odyssey.
Drainage-sistema na paagusan ng tubig sa silong.
Knossos-kabisera ng kabihasnang Minoa.
Pasiphae-asawa ni Minos.
Theseus-ang hari ng Athens, ang nakapatay sa Minotaur.
Ariadne-anak na dalaga ni Haring Minosc.
Linear A-ang sisteme ng pagsulat ng mga Minoan.
Linear B-ang sitemamng pagsulat ng mga Mycenean.
Agamemnon-pinakatanyag na hari ng Mycenea.
Schliemann,Heinrich-natuklasan niya ang mga guhong labi ng Mycenae noong dekada 1870.
Troy-lungsod na matatagpuan sa Turkey malapit sa Hellespont.
Achilles-isang mandirgmang Greek.
Oath of Fealty-tawag sa sumpaang ito na binibigyn na lord ang vassal ng isang sagisag ng kanilang ugnayan,kadalasan ay tingkal na lupa.
Chivalry-ang tawag sa alituntunin na sinusunod ng isang knight.ang salita ay hango sa salitang cheval(French para sa kabayo)at chevalier(French para sa mandirigmang nakasakay sa kabayo).
Chain Mail-isang uri ng baluti na binubuo ng magkakabit na bakal upang bigyan siya ng proteksoyn sa pag-atake ng kanyang mga kalaban.
Chansons De Geste-ang panitikan tungkol sa chivalry.
Gottfried Von Strassburg-sinulat niya ang kalunus-lunos na pag-iibigan nina Tristan at Isolde.
The Song Of Roland-ang popular na chansons de geste.
Manorialism-ito ay sisteme na gumagabay sa paraan ng pagsasaka,ng buhay ng mga magbubukid at ng kanilang ugnayan sa isa't isa at sa lord ng manor.
Manor-isang malaking lupaing sinasaka.
Common-lugar na ginagamit bilang pastulan ng mga alagang hayop ng mga karaniwang tao.
Freemen-ang mga pinalayang alipin sa kadalasan ay mga sariling lupa.
Three-Field System-ang tawag sa sistema na pagtatanim na sinusunod sa manor.
Kastilyo-ang tirahang lord.ito ay itinayo upang ipagtanggol ang lord laban sa kanyang mga kaaway.
Keep-malaking tore.
Fair-nagsilbing tagpuan ng mga mangangalakal mula sa iba't ibang bahagi ng europa.
Money Changer-yaong mga nagpapali ng pera.
Ford-tawarin ng ilog,tulay at dam.
Fauburg-tawag sa bahagi ng bayan o lungosd sa labas ng pader.Ang ibig sabihin a sa labs ng burg o moog.
Guild-tawag sa mga taong gumagawa ng pare-parehong bagay na nagsama-sama sa isang grupo.
Journeyman-isang tao na nakatapos na ng kanyang pag-aaral at pagsasanay at ang ganap na manggagawang may kasanayan.
Abelard,Peter-Siya ay naniniwala na katwiran at hindi pananampalataa ang dapat maging gabay ng tao sa paghahanap ng karunungan.
Magnus,Albertus- ang kanyang pilosopiya ay hinubog ng pag-aaral tungkol kay Aristotle.Nanniwala sia na ang pinakakahanga-hangang karnungan ay sumibol sa Greece.
Theology-ang pag-aaral tngkol sa diyos ng mga doktrina ng pananampalataya.
Aquina,Thomas-sinabi na sa kanyang aklat na Summa Theologica na ma dalawang uri ng karunungan.Ang una ay nagmumula sa revelation o salita ng diyos at ito ay nalalaman sa pamamagitan ng Bibliya,tradisyon at ng simbahan.Ang pangalawa ay nagmumula sa katwiran.
The Divine Comedy-ito ay sinulat ni Dante.Kwento ng sang likhang-isip na paglakbay sa impiyerno,urgatoryo at langit.
The Canterbury Tales-paglalarawan ng banal na paglalakbay sa dambana ni St.Thomas Becket.Ito ay sinlat ni Geoffrey Chaucer noong huling bahagi ng ika-14 na siglo.
Mystery Play-ang tampok na uri na palabas noong middle ages.ang paksa nitoay mgakwento sa Bibliya o buhay ng mga santo na ginaganap sa labas ng mga simbahan o bukas na teatro.
Morality Play-ang mga actor ditto ay kumatawan sa mga birtud ng kabutihan at kasamaan.
Nave-tawag sa hugis ng mga simbahang ito ay parihaba na may mataas na kisame.
Apse-tawag sa isang dulo ng nave matatagpuan ang medyo pabilog na bahagi.
Pyudalismo-tawag sa pamamaraan ng mga pamumuhay na walang sentralisadong pamahalaan o pamumuno kung kaya ang kapangyarihan ay nasa kamay ng mga panginoong maylupa na bumuo ng sari-sariling hukbon magtatanggol sa kanila.
Noble-dugong bughaw.
Vassal-isang taong tumatanggap ng lupa mula sa lord.
Fief-ang lupang ipinagkaloob sa vassal.
Homage-seremonya ng paggawad ng Fief.
Declamation Concerning The False Decretals Of Constantine-akda ni Lorenzo Valla.Sa akdang ito,pinatinaan ni Valla na huwad ang dokumentong nagsasaad na nilipat ni Haring Constantine sa Santo Papa ang kapangyarihan sa pamumuno sa kanlurang bahagi ng Imp.Roman nang inilipat niya ang kabisera sa Constantinople.
Montaigne,Michel de-Sa France,nagging tanyag siya dahil sa kanyang akdang Essays na nalathala noong 1580 at nagging impluwensyal sa panitikang Europeo ng modernong panahon.
Eyck,Jan Van-Siya ang unang nakatuklas ng oil-painting.
Anguissola,Sofonisba-mula sa Cremona na may likha ng portrait of couple.
Gentileschi,Artemisia-mula sa rome na may likha ng Judith and Her Maidservant with the Head of Holofernes(1625) at Self-Portrait as the Allegory of Painting(1630).
Gutenburg,Johann-ang german na nakapaglimbag ng unang aklat,isang kopya ng Bibliya.Ang naimbento niya ay tinatawag na movable type,mas modern kaysa naunang tipo.
Erasmus,Desiderius-siya ang may-akda ng In Praise of Folly (1511) na itinuturing na dahilan ng paglaganap ng Renaissance bilang isang pandaigdigang Kilusan.
Wycliffe,John-isang iskolar sa Oxford University(OU).
Huss,John-mula sa University ofPragui sa Bohemia,isang estado ng holy Roman Empire.
Luther,Martin-noong 1512,nakamit niya ang doktorado sa teolohiya at nagging propesor sa University of Wittenburg.
Luther,Hans-ama ni Martin Luther.Isang magsasaka na nagging isang minero ng tanso.
Lindermar,Margareth-ina ni Martin Luther,Galing sa isang pamilyang gitnang uri.
Tetzel,Johann-isang mongheng nagpunta sa Wittenburg upang magbenta ng induluhensya noong 1517.
Bourgeoisie-gitnang uri na binubuo ng mga mangangalakal.
Merkantilismo-isang sistema ng pamamagitan ng pamahalaan upang itaguyod ang kayamanan at kapangyarihan ng estado.
Bullionism-doktrinang nagsasaad na ang tagumpay ng bansa ay nasusukat sa dami ng mahahalagang metal sa loob ng hangganan nito.
Shires-administratibong distrito na pinamumunuan ng sheriff.
Sheriff-ahente ng hari.
Magna Carta-ang doktrinang ito ang ginawang panuntunan at batayan ng mga English sa lahat ng usapin patungkol sa kalayaan at mga karapatan ng mga mamamayan.
Duchy-mga lupa na pinamumunuan ng duke.
Duke-isang uri ng noble.
Lay investiture-ang pribilehiyo ng hari na magtalaga ng mga Obispo.
Concordat of Worms-kompromiso sa pagitan ng simbahan at ng Haring si Henry V.
Renaissance-nangangahulugang"muling pagsilang" o Rebirth;nagsimula sa Europa sa pagtatapos ng Middle Ages sa Huling bahagi ng ika-15 siglo.
Humanities-ang pinag-aaralan ng mga humanist.
Petrarch,Francesco-ang itinuturing na "Ama ng Huamanism"
The Book Of The Courtier-isinulat ito ni Baldassare Castiglione noong 1528.Itinaguyod ng aklat na ito ang kaisipang ang ideyal na pinuno ay nararapat lamang magtaglay n pandaigdigan talent at kasanayan,mahusay sa pamumuno sa digmaan at sa palayso,at dapat maging mabuti.
The Prince-akda ni Niccolo Machiavelli.Isinulat niya ito noong 1513 ngunit nalathala lamang noong 1537.Dito tinalakay niya ang ideyal na katangian ng pamumuno,na ang paggamit ng pwersa sa pamumuno ay dapat unahin kayasa paggamit ng kabutihan.
Shakespear,William-ang itinuturing na pinakadakilang manunulat sa wikang ingles.
Twelve Tables-ito ay batas para sa lahat,maging sa mga patrician at plebeian.ito ang ginamit upang alamin ang mga krimen at tantiyahin ang kaukulang parusa.Nakasaad ang mga karapatan ng mga mamamayan at ng pamamaraan ayon sa batas.
Cicero-isang manunulat at orador na ngpahalaga sa batas.
Stucco-isang semento o plaster na pinapahid na pantakip sa labas ng pader.
Arch-natutuhan ng mga roman mula sa mga Etruscan na ginagamit sa mga templo,aqueduct at iba pang mga gusali.
Basilica-ang gusali na ipinakilala ng mga roman.
Colosseum-isang ampitheater para sa mga labanan ng mga gladiator.
Tunic-kasuotang pambahay ng hanggang tuhod.
Toga-isinusuot sa ibabaw ng Tunic kung sila ay lumalabas ng bahay.
Stola-ang kasuotang pambahay na hanggang talampakan.
Palla-inilagay sa ibabaw ng stola kapag nasa labas ng bahay.
Flavius Valens-emperador ng Imperyong Roman.
Hegira-pagtakas ni Muhammad.
Muhammad-ayon sa kanya,siya ay nakatanggap ng banal na pagbubunyag upang sila ay maging sugo ng kaisa-isa at tunay na diyos,si Allah.
Caliph-nangangahulugang deputy o kinatawan.
Ummah-pamayanang Muslin.
Shi'a-naniniwla na ang tanging may karapatan na maging caliph ay ang mga anak,inapo at kamag-anak ni ali.
Strait of Gibraltar-sa pagpasok ng ikalawang siglo,ito at tinawid ng mga Muslim patungong Spain.
Diskyonaryo sa Araling Panlipunan na nagsisimula sa letrang D: Demokrasya - isang sistema ng pamahalaan kung saan ang kapangyarihan ay nasa mga mamamayan at kanilang napipili o nahalal na mga kinatawan. Ito ay batay sa prinsipyo ng pantay-pantay na karapatan at kalayaan para sa lahat ng mamamayan.
ayes
Ang Araling Panlipunan ay tumutukoy sa pag-aaral ng mga lipunan, kultura, kasaysayan, at heograpiya ng isang lugar. Samantalang ang Agham Panlipunan ay tumutukoy sa pag-aaral ng mga ugnayan at pag-uugali ng mga tao sa lipunan batay sa kritikal na pag-aaral at pananaliksik.
anu ano ang estratihiya sa araling panlipunan ?
Ang diksyunaryo sa araling panlipunan ay isang tool o sanggunian na naglalaman ng mga mahahalagang konsepto, terminolohiya, at kahulugan na may kaugnayan sa larangang ito. Ito ay ginagamit upang maunawaan ng mga mag-aaral ang mga kahulugan ng mga mahahalagang salita o pangungusap na karaniwang ginagamit sa mga aralin sa Araling Panlipunan. Ito rin ay makakatulong sa pagpapalawak ng kanilang kasanayan sa pag-unawa at pagpapaliwanag ng mga konsepto at kaisipan na tinalakay sa naturang larangan.
ARALING PANLIPUNAN ang interpretasyon ay sariling pananaw o ideolohiyang nagbibigay-hugis sa kanyang pagbuong muli sa mga pangyayari.
Ang asignaturang Araling Panlipunan ay isang disiplinang pang-akademiko na nag-aaral ng iba't ibang aspekto ng lipunan, kultura, at kasaysayan ng Pilipinas. Layunin nito ang pagtuturo ng kaalaman at pagpapahalaga sa kasaysayan ng bansa, mga kultura ng iba't ibang rehiyon, at mga kontemporaryong isyu sa lipunan. Ginagamit ang Araling Panlipunan upang hikayatin ang mga mag-aaral na maging responsable at mapagmatyag na mamamayan ng bansa.
magbigay ng kagamitan na makakatulong sa pag aaral araling panlipunan
Diko alam tanong mosa nanay mo
ay isang katagang naglalarawan sa isang malawak ng mga pag-aaral sa iba't ibang larangan na kinakasangkutan ng nakaraan at kasalukuyang pakikipag-ugnayan at kaugalian ng mga tao. Sa halip na nakatuon sa lalim ng alin mang mga paksa, nagbibigay ang araling panlipunan ng isang malawak na buod ng kaugalian ng sangkatauhan. Kinikilala ang araling panlipunan bilang pangalan ng kurso na tinuturo sa paaralang elementarya at mataas na paaralan, ngunit maaaring tumukoy din ito sa pag-aaral ng partikular na aspeto ng lipunan ng tao sa ilang kolehiyo sa buong mundo.
ano anu ang pag kakaiba ng aralin panlipunan sa agham panlipunan
Ang Rebolusyon sa Araling Panlipunan ay isang pagbabago sa paraan ng pagtuturo at pag-aaral ng lipunan, kasaysayan, at kultura. Layunin nito ang pagtutok sa pag-unlad ng kritikal na pag-iisip, pagsusuri at pananaliksik sa mga pangyayari at isyu sa lipunan. Ito rin ay naglalayong hikayatin ang mga mag-aaral na maging aktibong bahagi ng lipunang kanilang kinabibilangan.