Ang ponemang may diin ay tumutukoy sa mga tunog na may partikular na pagsasaknong ng diin sa isang salita. Halimbawa, sa salitang "bata," ang diin ay NASA unang silabaryo, samantalang sa salitang "bata" (na nangangahulugang "bata" o "child") ay maaari namang may diin sa huli kung ito ay nangangahulugang "to wear." Ang mga halimbawa ng ponemang may diin ay makikita rin sa mga salitang "báhay" at "bahay," kung saan ang pagkakaiba ng diin ay nagdadala ng ibang kahulugan.
Ang ponemang katinig ay tumutukoy sa mga tunog na bumubuo sa mga katinig sa isang wika. Sa Filipino, ang mga ponemang katinig ay may iba't ibang anyo at maaaring may iba't ibang pagbigkas depende sa kanilang posisyon sa salita. Halimbawa, ang mga ponemang katinig tulad ng /b/, /k/, /d/, at /m/ ay mahalaga sa pagbuo ng mga salita at sa pagpapahayag ng kahulugan. Sila rin ang nagbibigay ng pagkakaiba sa mga salita, kaya't mahalaga ang kanilang tamang pagbigkas at paggamit.
Sa wikang Filipino, ang diin at tuldik ay mahalaga sa tamang pagbigkas ng mga salita. Halimbawa, ang salitang "bata" ay may diin sa unang pantig, samantalang ang "báta" (na may tuldik) ay nangangahulugang "child" at may ibang kahulugan. Ang tamang paggamit ng tuldik, tulad ng "báy" (na may tuldik sa 'a') na nangangahulugang "to pay," ay nagbabago rin ng kahulugan. Ang mga tuldik at diin ay nakakatulong upang maipahayag ng tama ang mensahe sa komunikasyon.
Ang w at y ay sinasabing ponemang malapatinig dahil sila ay may katangian ng parehong katinig at patinig. Sa pagbigkas, ang w at y ay nagiging tulay sa pagitan ng mga patinig, na nagbibigay ng pampadagdag na tunog sa mga salita. Halimbawa, sa salitang "buwan," ang w ay nag-uugnay sa mga patinig na "u" at "a." Kaya't ang mga ponemang ito ay mahalaga sa tamang pagbigkas at pagbuo ng mga salita sa Filipino.
Ang mga maikling kwento na may teoryang rom ay kadalasang nakatuon sa pag-ibig, mga emosyon, at personal na relasyon. Halimbawa, ang kwento ni "Florante at Laura" ay nagpapakita ng mga pagsubok at sakripisyo sa ngalan ng pag-ibig. Sa mga kwentong ito, madalas na isinasalaysay ang karanasan ng mga tauhan sa kanilang mga damdamin at ang mga hamon na kanilang hinaharap, na nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagmamahal sa kabila ng mga pagsubok. Ang teoryang rom ay nagbibigay-diin sa mga temang romantiko at emosyonal na nag-uugnay sa mga mambabasa sa kwento.
1.Malumay- binibigkas ito nang may diin sa ikalawang pantig mula sa huli at banyad na binibigkas sa huling pantig, Iro ay m=maaring magtapos sa patinig o katinig at hindi na tinutuldikan. Halimbawa: Bata (robe), Tubo (pipe), Ulap, Bote, kalawakan 2.Malumi- ito ay binibigkas tulad ng malumay, ANg kaibahan lamang ay may impit na tunog sa huli, nagtatapos sa patinig aat nilalagyan ng tuldik na paiwa (to the right) (') na itinatapat sa patinig ng huling pantig halimbawa: bata (with the ' on the letter a) Mabilis- tuloy-tuloy itong binibigkas, walang antala at diin hanggang sa huling pantig. Ito ay maaring magtapos sa patinig at katinig at nilalagyan ng tuldik na pahilis (to the left) (') Halimbawa: tanim ( with the pahilis on i) Maragsa- binibigkas nang tuloy-tuloy na may impit sa huling pantig. Ito ay nagtatapos sa patinig at mag tuldik na pakupya (^) halimbawa: Dugo ( ang pakupya at NASA o), Bansa (ang pakupya ay nasa A)
mga talumpati tungkol sa gobalisasyon
Ang mga halimbawa ng salitang dinagdat ay ang mga salitang may pagbabago sa anyo o kahulugan dahil sa pagdagdag ng mga panlapi. Halimbawa nito ay "basa" na naging "basa-basa," "sulat" na naging "sumulat," at "tawag" na naging "tumawag." Ang mga salitang ito ay nagiging mas tiyak o mas may lalim na kahulugan sa kanilang mga binagong anyo.
Kuwartel-Linya ng mga sundalo
halimbawa: pag-aaral ng may silbi sa paaralan.....
Ponema - ang pinakamaliit na unit ng makabuluhang tunog.0Ang pag-aaral ng ponema ay binubuo ng segmental atsuprasegmental.Segmental = ay ang tunay na tunog at ang bawat tunog aykinakatawanan ng isang titik sa ating alpabato.Suprasegmental = ay ang pag-aaral ng ng diin (Stress), tono(tune), haba (lengthening) at hinto(Juncture).2 Sa pakikipagtalastasan, matutukoy natin ang kahulugan, layunin o intensyon ng pahayag o ng nagsasalita sa pamamagitan ng mga ponemang suprasegmental o ng mga haba, diin, tono at hintosa pagbibigkas at pagsasalita.1. Haba* ito ay ang pagbigkas nang mahaba sa patinig (a, e, i, o, u ) ng bawatpantig.* maaaring gumamit ng simbolong tuldok (. ) para sa pagkilala sa haba.* mga halimbawa ng salita:bu.kas = nangangahulugang susunod na arawbukas = Hindi sarado2. Diin*tumutukoy ito sa lakas ng pagbigkas s isangpantig ng salitngbinibigkas.*maaring gamitin sa pagkilala ng pantig na may diin ang malaking titik.*Mga halimbawa ng salita:BU:hay = kapalaran ng taobu:HAY = humihinga paLA:mang = natatangila:MANG = nakahihigit; nangunguna3. Tono* nagpalilinaw ng mensahe o intensyong nais ipabatid sa kausap* Tulad ng pag-awit, sa pagsasalita ay may mababa, katamtaman atmataas na tono.* maaaring gamitin ang blg. 1 sa mababa, blg. 2 sa katamtaman at blg.3 sa mataas.* halimbawa ng salita:Kahapon = 213, pag-aalinlanganKahapon = 231, pagpapatibaytalaga = 213, pag-aalinlangantalaga = 231, pagpapatibay4. Hinto*ito ay ang saglit na pagtigil sa pagsasalita upang higit na magingmalinaw ang mensahe.*maaring gumamit ng simbolo kuwit( , ), dalawang guhit na pahilis ( // )o gitling ( - )* mga halimbawa ng salita:Hindi, siya ang kababata ko.Hindi siya ang kababata ko.
May nakita po akong mga halimbawa rito: http://www.kwentonikiko.com/search/label/balagtasan101
Ang diin o stress ay tumutukoy sa paraan ng pagbibigay-diin sa isang pantig sa isang salita, na nagiging batayan ng kahulugan nito. Sa Filipino, may mga salitang nagkakaiba ang kahulugan depende sa diin, tulad ng "bata" (young) at "bata" (to hit). Mahalaga ang tamang diin sa pagsasalita upang maiwasan ang hindi pagkakaintindihan. Ang tamang paggamit ng diin ay bahagi ng wastong pagbigkas at komunikasyon sa wikang Filipino.