Bakit mahalaga ang sistema ng patubig sa isang bansang agrikultural tulad ng pilipinas?

Sino ang nagpatayo ng poso at patubig para sa taong bayan?

ehh d ko nga klala,,kea nga aq nagtatanong kung cno!!

Paano natulungan ng administrasyong magsaysay ang mga pangkat indiginous?

sa pamamagitab ng pagkakaroon ng higit na pag kakaisa ang mga pilipino at pagpapatayo sa kanilang pamayanan ng mga daan,tulay,patubig,elektrisidad,at mga paaralan.

Ano-anu ang patakarang pangkabuhayan na ipinatupad ng mga pangulo ng Pilipinas?

Programa sa Reporma sa Lupaâ¢ Lahat ng may-ari ng lupa na natatamnan ng bigas at mais ay inutusang hatiin ang labis nilang lupain. Ito ay ibibigay sa mga magsasakang walang lupa na kanilang babayaran sa pamahalaan sa loob ng labinlimang (15) taon.Proyektong Imprastrukturaâ¢ Maraming mga patubig, daan at tulay ang naipatayo noong administrasyong Marcos. Kabilang dito ang Maharlika Highway, Marcos Highway at San Juanico Bridge. Dahil dito, tinawag siya bilang "The Architect of the New Society"Green Revolutionâ¢ Itinaguyod ni Pang. Marcos ang pagsasaliksik sa mga bagong paraan para sa pagpaparami ng pagkain . Ipinag-utos niya ang paggamit ng miracle rice na kayang magbunga ng mahigit 100 kaban ng palay sa bawat ektarya ng lupa.Paglinang sa Kulturang Pilipinoâ¢ Sa pangunguna ni Gng. Imelda Marcos, naitayo ang Cultural Center of the Philippines at Folk Arts Theater . Layunin ng mga proyektong ito na makilala sa buong mundo ang sining ng mga Pilipino.BY: Alaissa Angelynne Cruz-St.Mary's Academy Of Caloocan City

Mga nagawang proyekto ni Ferdinand Marcos?

*Ang mga programang nagawa ni marcos ay ang tenants emancipation decree kung saan binibigyan ang mga magsaswaka ng limang ektarya ng lupa at tatlong ektarya naman sa may patubig,ministry of human settlement na pinamunuan ni imelda marcos. inilipat ang mga iskwaters sa kamaynilaan sa ilang resettlemaent site na malapit sa metro manila, nagpadala rin siya ng mga OCWs o overseas contract workers upang tumaas ag ekonomiya at bumaba ang populasyon ng mga pilipinong walang trabaho. karamihan ayipinadala sa saudi arabia, ipinagawa niya rin ang cultural center of the philippine ( CCP ),manila film center, folk arts theatre, national arts center at school for the arts mero dingpinatayo ni marcos ang mga ospital tulad ng lung center, philippine heart center, kidney center at children's medical center. sa panahong ito naitatag din ang nutrition center of the Philippines.Programa sa Reporma sa Lupa• Lahat ng may-ari ng lupa na natatamnan ng bigas at mais ay inutusang hatiin ang labis nilang lupain. Ito ay ibibigay sa mga magsasakang walang lupa na kanilang babayaran sa pamahalaan sa loob ng labinlimang (15) taon.Proyektong Imprastruktura• Maraming mga patubig, daan at tulay ang naipatayo noong administrasyong Marcos. Kabilang dito ang Maharlika Highway, Marcos Highway at San Juanico Bridge. Dahil dito, tinawag siya bilang "The Architect of the New Society"Green Revolution• Itinaguyod ni Pang. Marcos ang pagsasaliksik sa mga bagong paraan para sa pagpaparami ng pagkain . Ipinag-utos niya ang paggamit ng miracle rice na kayang magbunga ng mahigit 100 kaban ng palay sa bawat ektarya ng lupa.Paglinang sa Kulturang Pilipino• Sa pangunguna ni Gng. Imelda Marcos, naitayo ang Cultural Center of the Philippines at Folk Arts Theater . Layunin ng mga proyektong ito na makilala sa buong mundo ang sining ng mga Pilipino.by: Eunice V. Patriciofrom: III- Emerald 1 (Pampanga High School) S.Y. 2011-2012

Programa ni ferdinand marcos?

Programa sa Reporma sa Lupa• Lahat ng may-ari ng lupa na natatamnan ng bigas at mais ay inutusang hatiin ang labis nilang lupain. Ito ay ibibigay sa mga magsasakang walang lupa na kanilang babayaran sa pamahalaan sa loob ng labinlimang (15) taon.Proyektong Imprastruktura• Maraming mga patubig, daan at tulay ang naipatayo noong administrasyong Marcos. Kabilang dito ang Maharlika Highway, Marcos Highway at San Juanico Bridge. Dahil dito, tinawag siya bilang "The Architect of the New Society"Green Revolution• Itinaguyod ni Pang. Marcos ang pagsasaliksik sa mga bagong paraan para sa pagpaparami ng pagkain . Ipinag-utos niya ang paggamit ng miracle rice na kayang magbunga ng mahigit 100 kaban ng palay sa bawat ektarya ng lupa.Paglinang sa Kulturang Pilipino• Sa pangunguna ni Gng. Imelda Marcos, naitayo ang Cultural Center of the Philippines at Folk Arts Theater . Layunin ng mga proyektong ito na makilala sa buong mundo ang sining ng mga Pilipino.

Talambuhay ni Ferdinand Marcos?

Si Ferdinand E. Marcos ang itinuturing na isa sa pinakamatalinong naging pangulo ng bansa, Hindi lamang sa temang akademiko kundi pati sa kanyang ginawa upang mapanitili niya ang sarili sa posisyon sa loob ng mahigit dalawampung taon. Siya ang Ikaanim na Pangulo ng Ikatlong Republika ng Pilipinas.Si Marcos ay isinilang noong Setyembre 11, 1917 sa Sarrat, Ilocos Norte. Ang kanyang magulang ay sina Don Mariano R. Marcos at Donya Josefa Edralin. Apat silang magkakapatid, sila, si Dr. Pacifico, Elizabeth at Fortuna. Ang kanyang ama ay naging kongresista ng Ilocos at gobernador ng Davao. Si Donya Josefa naman ay isang dating guro sa kanilang bayan.Sa kanyang kabataan pa lamang ay kinakitaan na siya ng katalinuhan. Palagi siyang mayroong karangalang nakukuha magmula sa elementarya hanggang sa magtapos siya ng mataas na paaralan. Limang taong gulang lamang siya nang pumasok sa elementarya sa Sarrat Central School. Sa pamantasan ng Pilipinas Siya nagtapos ng Mataas ng Paaralan noong 1933. Sa pamantasan ding iyon siya kumuha ng Abogasya at nagtapos bilang Cum Laude noong Marso, 1939. Nakamit niya ang President Manuel Quezon Medal Award dahil sa kanyang Graduation Thesis.Siya ay iskolar sa buong panahon ng kanyang pag- aaral sa Pamantasan ng Pilipinas at naging kilala siya sa campus dahil sa kanyang kahusayan sa debate at pagtatalumpati. Maging sa larangan ng palakasan tulad ng swimming, boxing, at wrestling ay kinilala siya. Isa rin siyang sharpshooter sa paghawak ng baril. Siya ang nakakuha ng pinakamataas na karangalan sa Military Science and Tactics sa buong Pamantasan. Nagsulat din siya sa Philippines Collegian, ang opisyal na pahayagan ng Pamantasan ng Pilipinas.Nagri- review noon si Ferdinand para sa bar exams nang matalo ang kanyang ama sa muli nitong pagtakbo bilang kongresista. Ang tumalo dito, si Julio Nalundasan ay nabaril at namatay pagkatapos ng halalan. Si Ferdinand ang napagbintangan, at kahit pa nga isang mahusay na abogado ang nagtanggol sa kanya, nahatulan pa rin siya ng labimpitong taong pagkabilanggo.Nasa loob siya ng kulungan ng maging topnotcher sa bar exams at nang maging ganap na abugado ay hiniling niya sa Kataas- taasang Hukuman na payagansiyang ipagtanggol ang sarili sa kasong ibinintang sa kanya. Dahil sa kanyang talino at kahusayan ay pinayagan siya ng Korte Suprema. Nanalo siya at napawalang- sala. Tinanghal siyang lawyer of the year at hinangaan ng mga kapwa abogado.Nang sumiklab ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay naglingkod siya sa hukbong sandatahan ng Pilipinas. Nakasama siya sa Martsa ng Kamatayan at nakaranas ng hirap at sakit bilang bilanggo ng digmaan sa Kuta Santiago at Capas, Tarlac. Naging meydor siya bago bumalik sa sibilyang buhay.Nagsimula ang kanyang pagpasok sa pulitika nang matapos ang digmaan. Kumandidato siya sa pagka- kongresista ng Ilocos Norte at siya ay nanalo. Ang unang pinagtuunan niya ng pansin ay ang kalagayan ng mga magsasaka sa kanilang lalawigan at sa buong bansa na rin.Nang sumunod na halalan, 1953, ay muli siyang nanalong kongresista at naging assistant minority floor leader sa kongreso. Dito niya nakalapit si Daniel Romualdez na pinsan ni Imelda. Sa pamamagitan ni Daniel ay nagkakilala sila ni Imelda na naging Miss Manila (Ginang Maynila). Sinasabi na naging makulay ang pag- iibigan Nina Ferdinand at Imelda. Ikinasal sila sa Huwes noong Mayo 1, 1954. Sina dating pangulong Ramon Magsaysay ang nagging ninong nila sa kasal. Tatlo ang kanilang naging anak, sina Imee, Ferdinand Jr. at Irene.Hindi na napigil ang pag- imbulog ni Marcos sa larangan ng pulitika. Sa ikatlong pagkakataon ay nahalal siyang kongresista noong 1957 at senador naman noong1959. Noong Nobyembre 9, 1965, nanalong pangulo si Marcos at pangalawang pangulo naman si Eugenio Lopez. Natalo nila sina Diosdado Macapagal at Gerry Roxas. Umalingawngaw sa buong bansa ang kanyang slogan, "Magiging Dakilang muli ang bansang ito!"Totoo sa kanyang slogan, pinangatawanan ni Marcos ang pagbangon sa bansa mula sa mahirap na kalagayan nito. Nahaharap noon ang bansa sa malalaking suliranin tulad ng kakapusan ng salapi para sa edukasyon , tanggulang bansa, mga pagawain at para sa kalusugan. Gayunman, nakapagpagawa siya ng maraming patubig at naipalaganap sa buong bansa ang tinatawag na miracle rice.Ang mga magsasaka ay nabigyan ng mga kaalamang teknikal ukol sa modernong pagsasaka. Marami rin siyang naipagawang mga kalsada, tulay at School building. Nilabanan niya ang smuggling at sinimulan ang pakikipaglaban sa mga NPA.Nang sumapit ang sumunod na halalan noong 1969, muling nanalo si Marcos bilang pangulo at si Lopez bilang pangalawang pangulo. Ngunit sa pagkakataong ito ay unti- unti nang nawawala ang tiwala ng tao sa pamahalaan dala ng malalaking problemang kinakaharap ng bansa. Tumaas ang presyo ng langis at kasunod nito ang pagtaas ng mga bilihin. Marami ang naghirap at nagutom. Tumaas ang kriminalidad at nasangkot ang pamahalaan sa malalaking anomalya at eskandalo.Nagkaroon ng madadalas at malakihang demonstrasyon na nilahukan pati ng mga estudyante at taong simbahan. Ang pinakamadugong demonstrasyon ay naganap noong Enero 30, 1970 sa Tulay ng Mendiola.Agosto 21, 1971 ay sinuspinde ni Marcos ang Writ of Habeas Corpus upang mapanatili ang kaayusan at kapayapaan. Binomba kasi ang rallyista ang Partidong Liberal o Liberal Party sa Plaza Miranda noong Agosto 21, 1971 upang mapanatili ang kaayusan at kapayapaan sa bansa.Noong Setyembre 21, 1972 ay ibinaba ang Batas Militar (Martial Law). Marami na raw krisis ang nararanasan ng bansa tulad ng pagbomba sa Plaza Miranda, pagsabotahe at pagwasak sa mga pribado at pambansang ari- arian. Walang puknat na rally ng mga manggagawa at mga estudyante at ang pinakahuli ay ang pagtambang sa Kalihim ng Tanggulang Pambansa na si Juan Ponce Enrile.Nobyembre 19, 1972 ay natapos ang bagong Saligang Batas. Pinagtibay ito sa isang referendum noong Enero 19, 1973.Totoong nabawasan ang kriminalidad dahil sa takot ng mga mamamayan sa Batas Militar. Maraming ipinahuli at ipinabilanggo si Marcos, lalo na ang mga lumalaban sa gobyerno. Ngunit Hindi napayapa ang damdamin ng bayan. Anuman ang ipalabas ng pamahalaan tungkol sa kalagayan ng mga mamamayan sa malalaking anomalya sa gobyerno.Hindi rin nakaligtas sa mata ng mga tao ang maluhong pamumuhay ni Ginang Imaelda Marcos at ng mga anak nito. Marami ang nagsasabi na sa nararamdamang kahirapan ng bayan ay Hindi na dapat namumuhay ang Unang Ginang na tila ba ito ay nasa isang mayamang bansa.Sa panahong ito ng Batas Militar ay sumikat ang programang Bagong Lipunan.Ito ang sagot ni Marcos sa nagaganap na pagrirebelde ng mga tao. Maraming naisagawa nang mga panahong ito tulad ng pag- akit sa mga dayuhang mamumuhunan, pagsigla ng turismo sa bansa, pagtatayo ng mga impratruktura tulad ng Cultural Center of the Philippines, Folk Arts Theater, San Juanico Bridge, Philcite at iba pa. Nagkaroon na rin ng LRT na hanggang sa ngayon ay pinakikinabangan ng sambayanan at ipinagpatuloy pa ang pagpapagawa sa ibang lugar ng Kamaynilaan.Gayunman ay Hindi nawala ang takot sa mga mamamayan. Maraming mga opisyal ng pamahalaan at mga military ang kinatakutan ng mga tao adahil umabuso sa kapangyarihan. Lalong nagging mahigpit ang militar sa karapatang pantao. Ipinasara ang mga palimbagan ng diyaryo at magasin pati na ang mga istasyon ng radio at telebisyon. Wala nang maririnig sa radyo at telebisyon ay pawing mga papuri sa gobyerno.Nagkaroon ng pakunwaring wakas ang Batas Militar noong Enero 17, 1981 sa pamamagitan ng Proklamasyon 2045 na nilagdaan ni Marcos.Sa kabila ng pagtatapos ng Martial Law ay Hindi nahinto ang paglaganap ng kapangyarihan ng komunista sa bansa. Nabahala ang mga Amerikano kaya kinumbinse nila si Marcos na magdaos ng Presidential Snap Election upang Makita kung sinusuportahan pa rin ng tao ang kanyang pamahalaan. Idinaos ang halalan noong Pebrero 7, 1986 at nakalaban niya si Cory, ang asawa ng dating Senador Ninoy Aquino na Mahigpit niyang tagatuligsa.Ayon sa Comelec ay nanalo si Marcos ngunit sabilang ng Namfrel ay si Cory naman ang nanalo. Nagprotesta si Cory at tumawag ng civil disobedience. Nagsagawa naman ng kudeta sina Fidel Ramos at Juan Ponce Enrile. Nanawagan naman sa tao si Jaime Cardinal Sin kaya dumagsa ang mga tao sa EDSA na nagnanais na mapalayas si Marcos sa puwesto. At naganap ang makasaysayang People's Power na nagpatalsik kay Marcos.Si Marcos, ang kanyang pamilya at ilang miyembro ng gabinete ay dinala ng mga Amerikano sa Estados Unidos upang maiwasan ang madugong pangyayari na maaaring maganap sa pagitan ng mga tagasunod nito at ni Cory Aquino.Namatay si Marcos noong Setyembre 28, 1989 sa Makiki, Hawaii. Iniuwi sa bansa ang kanyang bangkay t inilagsak sa isang glass case crypt sa kanyang sinilangang bayan. Namatay siya sa gulang na 72.

Can I have the whole copy of the SONA 2008?

Thank you, Speaker Nograles. Senate President Villar. Senators and Representatives. Vice President de Castro, President Ramos, Chief Justice Puno, members of the diplomatic corps, ladies and gentlemen:I address you today at a crucial moment in world history.Just a few months ago, we ended 2007 with the strongest economic growth in a generation. Inflation was low, the peso strong and a million new jobs were created. We were all looking to a better, brighter future.Because tough choices were made, kumikilos na ang bayan sa wakas. Malapit na sana tayo sa pagbalanse ng budget. We were retiring debts in great amounts, reducing the drag on our country's development, habang namumuhunan sa taong bayan.Biglang-bigla, nabaligtad ang ekonomiya ng mundo. Ang pagtalon ng presyo ng langis at pagkain ay nagbunsod ng pandaigdigan krisis, the worst since the Great Depression and the end of World War II. Some blame speculators moving billions of dollars from subprime mortgages to commodities like fuel and food. Others point of the very real surge in demand as millions of Chinese and Indians move up to the middle class.Whatever the reasons, we are on a roller coaster ride of oil price hikes, high food prices and looming economic recession in the US and other markets. Uncertainty has moved like a terrible tsunami around the globe, wiping away gains, erasing progress.This is a complex time that defies simple and easy solutions. For starters, it is hard to identify villains, unlike in the 1997 financial crisis. Everyone seems to be a victim, rich countries and poor, though certainly some can take more punishment than others.To address these global challenges, we must go on building and buttressing bridges to allies around the world: to bring in the rice to feed our people, investments to create jobs; and to keep the peace and maintain stability in our country and the rest of the world. Yet even as we reach out to those who need, and who may need us, we strive for greater self-reliance.Because tough choices were made, the global crisis did not catch us helpless and unprepared. Through foresight, grit and political will, we built a shield around our country that has slowed down and somewhat softened the worst effects of the global crisis. We have the money to care for our people and pay for food when there are shortages; for fuel despite price spikes.Neither we nor anyone else in the world expected this day to come so soon but we prepared for it. For the guts not to flinch in the face of tough choices, I thank God. For the wisdom to recognize how needed you are, I thank, you Congress. For footing the bill, I thank the taxpayers.The result has been, on the one hand, ito ang nakasalba sa bayan; and, on the other, more unpopularity for myself in the opinion polls. Yet, even unfriendly polls show self-rated poverty down to its 20-year low in 2007.My responsibility as President is to take care to solve the problems we are facing now and to provide a vision and direction for how our nation should advance in the future.Many in this great hall live privileged lives and exert great influence in public affairs. I am accessible to you, but I spend time every day with the underprivileged and under represented who cannot get a grip on their lives in the daily, all-consuming struggle to make ends meet.Nag-aalala ako para sa naka-aawang maybahay na pasan ang pananagutan para sa buong pamilya. Nag-aalala ako para sa magsasakang nasa unang hanay ng pambansang produksyon ng pagkain ngunit nagsisikap pakanin ang pamilya. I care for hardworking students soon to graduate and wanting to see hope of good job and a career prospect here at home.Nag-aalala ako para sa 41-year old na padre de pamilya na di araw-araw ang trabaho, at nag-aabala sa asawa at tatlong anak, at dapat bigyan ng higit pang pagkakakitaan at dangal. I care for our teachers who gave the greatest gift we ever received - a good education - still trying to pass on the same gift to succeeding generations. I care for our OFWs, famed for their skill, integrity and untiring labor, who send home their pay as the only way to touch loved ones so far away. Nagpupugay ako ngayon sa kanilang mga karaniwang Pilipino.My critics say this is fiction, along with other facts and figures I cite today. I call it heroism though they don't need our praise. Each is already a hero to those who matter most, their families.I said this is a global crisis where everyone is a victim. But only few can afford to avoid, or pay to delay, the worst effects.Many more have nothing to protect them from the immediate blunt force trauma of the global crisis. Tulad ninyo, nag-aalala ako para sa kanila. Ito ang mga taong bayan na dapat samahan natin. Not only because of their sacrifices for our country but because they are our countrymen.How do we solve these many complex challenges?Sa kanilang kalagayan, the answer must be special care and attention in this great hour of need.First, we must have a targeted strategy with set of precise prescriptions to ease the price challenges we are facing.Second, food self-sufficiency; less energy dependence; greater self-reliance in our attitude as a people and in our posture as a nation.Third, short-term relief cannot be at the expense of long term reforms. These reforms will benefit not just the next generation of Filipinos, but the next President as well.Napakahalaga ang Value Added Tax sa pagharap sa mga hamong ito.Itong programa ang sagot sa mga problemang namana natin.Una, mabawasan ang ating mga utang and shore up our fiscal independence.Pangalawa, higit na pamumuhunan para mamamayan at imprastraktura.Pangatlo, sapat na pondo para sa mga programang pangmasa.Thus, the infrastructure links programmed for the our poorest provinces like Northern Samar: Lao-ang-Lapinig-Arteche, right now ay maputik, San Isidro-Lope de Vega; the rehabilitation of Maharlika in Samar.Take VAT away and you and I abdicate our responsibility as leaders and pull the rug from under our present and future progress, which may be compromised by the global crisis.Lalong lumakas ang tiwala ng mga investor dahil sa VAT. Mula P56.50 kada dolyar, lumakas ang piso hanggang P40.20 bago bumalik sa P44 dahil sa mga pabigat ng pangdaigdigang ekonomiya. Kung alisin ang VAT, hihina ang kumpiyansa ng negosyo, lalong tataas ang interes, lalong bababa ang piso, lalong mamahal ang bilihin.Kapag ibinasura ang VAT sa langis at kuryente, ang mas makikinabang ay ang mga may kaya na kumukonsumo ng 84% ng langis at 90% ng kuryente habang mas masasaktan ang mahihirap na mawawalan ng P80 billion para sa mga programang pinopondohan ngayon ng VAT. Take away VAT and we strip our people of the means to ride out the world food and energy crisis.We have come too far and made too many sacrifices to turn back now on fiscal reforms. Leadership is not about doing the first easy thing that comes to mind; it is about doing what is necessary, however hard.The government has persevered, without flip-flops, in its much-criticized but irreplaceable policies, including oil and power VAT and oil deregulation.Patuloy na gagamitin ng pamahalaan ang lumalago nating yaman upang tulungan ang mga pamilyang naghihirap sa taas ng bilihin at hampas ng bagyo, habang nagpupundar upang sanggahan ang bayan sa mga krisis sa hinaharap.Para sa mga namamasada at namamasahe sa dyip, sinusugpo natin ang kotong at colorum upang mapataas ang kita ng mga tsuper. Si Federico Alvarez kumikita ng P200 a day sa kaniyang rutang Cubao-Rosario. Tinaas ito ng anti-kotong, anti-colorum ngayon P500 na ang kita niya. Iyan ang paraan kung paano napananatili ang dagdag-pasahe sa piso lamang. Halaga lang ng isang text.Texting is a way of life. I asked the telecoms to cut the cost of messages between networks. They responded. It is now down to 50 centavos.Noong Hunyo, nagpalabas tayo ng apat na bilyong piso mula sa VAT sa langis-dalawang bilyong pambayad ng koryente ng apat na milyong mahihirap, isang bilyon para college scholarship o pautang sa 70,000 na estudyanteng maralita; kalahating bilyong pautang upang palitan ng mas matipid na LPG, CNG o biofuel ang motor ng libu-libong jeepney; at kalahating bilyong pampalit sa fluorescent sa mga pampublikong lugar.Kung mapapalitan ng fluorescent ang lahat ng bumbilya, makatitipid tayo ng lampas P2 billion.Sa sunod na katas ng VAT, may P1 billion na pambayad ng kuryente ng mahihirap; kalahating bilyon para sa matatandang di sakop ng SSS o GSIS; kalahating bilyong kapital para sa pamilya ng mga namamasada; kalahating bilyon upang mapataas ang kakayahan at equipment ng mga munting ospital sa mga lalawigan. At para sa mga kalamidad, angkop na halaga.We released P1 billion for the victims of typhoon Frank. We support a supplemental Western Visayas calamity budget from VAT proceeds, as a tribute to the likes of Rodney Berdin, age 13, of Barangay Rombang, Belison, Antique, who saved his mother, brother and sister from the raging waters of Sibalom River.Mula sa buwang ito, wala nang income tax ang sumusweldo ng P200,000 o mas mababa sa isang taon - P12 billion na bawas-buwis para sa maralita at middle class. Maraming salamat, Congress.Ngayong may P32 na commercial rice, natugunan na natin ang problema sa pagkain sa kasalukuyan. Nagtagumpay tayo dahil sa pagtutulungan ng buong bayan sa pagsasaka, bantay-presyo at paghihigpit sa price manipulation, sa masipag na pamumuno ni Artie Yap.Sa mga LGU at religious groups na tumutulong dalhin ang NFA rice sa mahihirap, maraming salamat sa inyo.Dahil sa subsidy, NFA rice is among the region's cheapest. While we can take some comfort that our situation is better than many other nations, there is no substitute for solving the problem of rice and fuel here at home. In doing so, let us be honest and clear eyed - there has been a fundamental shift in global economics. The price of food and fuel will likely remain high. Nothing will be easy; the government cannot solve these problems over night. But, we can work to ease the near-term pain while investing in long-term solutions.Since 2001, new irrigation systems for 146,000 hectares, including Malmar in Maguindanao and North Cotabato, Lower Agusan, Casecnan and Aulo in Nueva Ecija, Abulog-Apayao in Cagayan and Apayao, Addalam in Quirino and Isabela, among others, and the restoration of old systems on another 980,000 hectares have increased our nation's irrigated land to a historic 1.5 million hectares.Edwin Bandila, 48 years old, of Ugalingan, Carmen, North Cotabato, cultivated one hectare and harvested 35 cavans. Thirteen years na ginawa iyong Malmar. In my first State of the Nation Address, sabi ko kung Hindi matapos iyon sa Setyembre ay kakanselahin ko ang kontrata, papapasukin ko ang engineering brigade, natapos nila. With Malamar, now he cultivates five hectares and produces 97 cavans per hectare. Mabuhay, Edwin! VAT will complete the San Roque-Agno River project.The Land Bank has quadrupled loans for farmers and fisherfolk. That is fact not fiction. Check it. For more effective credit utilization, I instructed DA to revitalize farmers cooperatives.We are providing seeds at subsidized prices to help our farmers.Incremental Malampaya national revenues of P4 billion will go to our rice self-sufficiency program.Rice production since 2000 increased an average of 4.07% a year, twice the population growth rate. By promoting natural planning and female education, we have curbed population growth to 2.04% during our administration, down from the 2.36 in the 1990's, when artificial birth control was pushed. Our campaign spreads awareness of responsible parenthood regarding birth spacing. Long years of pushing contraceptives made it synonymous to family planning. Therefore informed choice should mean letting more couples, who are mostly Catholics, know about natural family planning.From 1978 to 1981, nag-export tayo ng bigas. Hindi tumagal. But let's not be too hard on ourselves. Panahon pa ng Kastila bumibili na tayo ng bigas sa labas. While we may know how to grow rice well, topography doesn't always cooperate.Nature did not gift us with a mighty Mekong like Thailand and Vietnam, with their vast and naturally fertile plains. Nature instead put our islands ahead of our neighbours in the path of typhoons from the Pacific. So, we import 10% of the rice we consume.To meet the challenge of today, we will feed our people now, not later, and help them get through these hard times. To meet the challenges of tomorrow, we must become more self-reliant, self-sufficient and independent, relying on ourselves more than on the world.Now we come to the future of agrarian reform.There are those who say it is a failure, that our rice importations prove it. There are those who say it is a success-if only because anything is better than nothing. Indeed, people are happier owning the land they work, no matter what the difficulties.Sa SONA noong 2001, sinabi ko, bawat taon, mamamahagi tayo ng dalawang daang libong ektarya sa reporma sa lupa: 100,000 hectares of private farmland and 100,000 of public farmland, including ancestral domains. Di hamak mahigit sa target ang naipamahagi natin sa nakaraang pitong taon: 854,000 hectares of private farmland, 797,000 of public farmland, and Certificates of Ancestral Domain for 525,000 hectares. Including, over a 100,000 hectares for Bugkalots in Quirino, Aurora, and Nueva Vizcaya. After the release of their CADT, Rosario Camma, Bugkalot chieftain, and now mayor of Nagtipunan, helped his 15,000-member tribe develop irrigation, plant vegetables and corn and achieve food sufficiency. Mabuhay, Chief!Agrarian reform should not merely subdivide misery, it must raise living standards. Ownership raises the farmer from his but productivity will keep him on his feet.Sinimula ng aking ama ang land reform noong 1963. Upang mabuo ito, the extension of CARP with reforms is top priority. I will continue to do all I can for the rural as well as urban poor. Ayaw natin na paglaya ng tenant sa landlord, mapapasa-ilalim naman sa usurero. Former tenants must be empowered to become agribusinessmen by allowing their land to be used as collateral.Dapat mapalaya ng reporma sa lupa ang magsasaka sa pagiging alipin sa iba. Dapat bigyan ang magsasaka ng dangal bilang taong malaya at di hawak ninuman. We must curb the recklessness that gives land without the means to make it productive and bites off more than beneficiaries can chew.At the same time, I want the rackets out of agrarian reform: the threats to take and therefore undervalue land, the conspiracies to overvalue it.Be with me on this. There must be a path where justice and progress converge. Let us find it before Christmas. Dapat nating linisin ang landas para sa mga ibig magpursige sa pagsasaka, taglay ang pananalig na ang lupa ay sasagip sa atin sa huli kung gamitin natin ito nang maayos.Along with massive rice production, we are cutting costs through more efficient transport. For our farm-to-market roads, we released P6 billion in 2007.On our nautical highways. RORO boats carried 33 million metric tons of cargo and 31 million passengers in 2007. We have built 39 RORO ports during our administration, 12 more are slated to start within the next two years. In 2003, we inaugurated the Western Nautical Highway from Batangas through Mindoro, Panay and Negros to Mindanao. This year we launched the Central Nautical Highway from Bicol mainland, through Masbate, Cebu, Bohol and Camiguin to Mindanao mainland. These developments strengthen our competitiveness.Leading multinational company Nestle cut transport costs and offset higher milk prices abroad. Salamat, RORO. Transport costs have become so reasonable for bakeries like Gardenia, a loaf of its bread in Iloilo is priced the same as in Laguna and Manila. Salamat muli sa RORO.To the many LGUs who have stopped collecting fees from cargo vehicles, maraming, maraming salamat.We are repaving airports that are useful for agriculture, like Zamboanga City Airport.Producing rice and moving it cheaper addresses the supply side of our rice needs. On the demand side, we are boosting the people's buying power.Ginagawa nating labor-intensive ang paggawa at pag-ayos ng kalsada at patubig. Noong SONA ng 2001, naglunsad tayo sa NCR ng patrabaho para sa 20,000 na out of school youth, na tinawag OYSTER. Ngayon, mahigit 20,000 ang ineempleyo ng OYSTER sa buong bansa. In disaster-stricken areas, we have a cash-for-work program.In training, 7.74 million took technical and vocational courses over the last seven years, double the number in the previous 14 years. In 2007 alone, 1.7 million graduated. Among them are Jessica Barlomento now in Hanjin as supply officer, Shenve Catana, Marie Grace Comendador, and Marlyn Tusi, lady welders, congratulations.In microfinance, loans have reached P102 billion or 30 times more than the P3 billion we started with in 2001, with a 98% repayment record, congratulations! Major lenders include the Land Bank with P69 billion, the Peoples' Credit and Finance Corporation P8 billion, the National Livelihood Support Fund P3 billion, DBP P1 billion and the DSWD's SEA-K P800 million. For partnering with us to unleash the entrepreneurial spirit, thank you, Go Negosyo and Joey Concepcion.Upland development benefits farmers through agro-forestry initiatives. Rubber is especially strong in Zamboanga Sibugay and North Cotabato. Victoria Mindoro, 56 years old, used to earn P5,000 a month as farmer and factory worker. Now she owns 10 hectares in the Goodyear Agrarian Reform Community in Kabasalan, Zamboanga Sibugay, she earns P10,000 a week. With one hectare, Pedro and Concordia Faviolas of Makilala, North Cotabato, they sent their six children to college, bought two more hectares, and earn P15,000 a month. Congratulations!Jatropha estates are starting in 900 hectares in and around Tamlang Valley in Negros Oriental; 200 in CamSur; 300 in GenSan, 500 in Fort Magsaysay near the Cordero Dam and 700 in Samar, among others.In our 2006 SONA, our food baskets were identified as North Luzon and Mindanao.The sad irony of Mindanao as food basket is that it has some of the highest hunger in our nation. It has large fields of high productivity, yet also six of our ten poorest provinces.The prime reason is the endless Mindanao conflict. A comprehensive peace has eluded us for half a century. But last night, differences on the tough issue of ancestral domain were resolved. Yes, there are political dynamics among the people of Mindanao. Let us sort them out with the utmost sobriety, patience and restraint. I ask Congress to act on the legislative and political reforms that will lead to a just and lasting peace during our term of office.The demands of decency and compassion urge dialogue. Better talk than fight, if nothing of sovereign value is anyway lost. Dialogue has achieved more than confrontation in many parts of the world. This was the message of the recent World Conference in Madrid organized by the King of Saudi Arabia, and the universal message of the Pope in Sydney.Pope Benedict's encyclical Deus Caritas Est reminds us: "There will always be situations of material need where help in the form of concrete love for neighbour is indispensable."Pinagsasama-sama natin ang mga programa ng DSWD, DOH, GSIS, SSS at iba pang lumalaban sa kahirapan sa isang National Social Welfare Program para proteksyonan ang pinaka-mahihirap mula sa pandaigdigang krisis, and to help those whose earnings are limited by illness, disability, loss of job, age and so on-through livelihood projects, microfinance, skills and technology transfer, emergency and temporary employment, pension funds, food aid and cash subsidies, child nutrition and adult health care, medical missions, salary loans, insurance, housing programs, educational and other savings schemes, and now cheaper medicine-Thanks to Congress.The World Bank says that in Brazil, the income of the poorest 10% has grown 9% per year versus the 3% for the higher income levels due in large part to their family stipend program linking welfare checks to school attendance. We have introduced a similar program, Pantawid Pamilya.Employers have funded the two increases in SSS benefits since 2005. Thank you, employers for paying the premiums.GSIS pensions have been indexed to inflation and have increased every year since 2001. Its salary loan availments have increased from two months equivalent to 10 months, the highest of any system public or private-while repayments have been stretched out.Pag-Ibig housing loans increased from P3.82 billion in 2001 to P22.6 billion in 2007. This year it experienced an 84% increase in the first four months alone. Super heating na. Dapat dagdagan ng GSIS at buksan muli ng SSS ang pautang sa pabahay. I ask Congress to pass a bill allowing SSS to do housing loans beyond the present 10% limitation.Bago ako naging Pangulo, isa't kalahating milyong maralita lamang ang may health insurance. Noong 2001, sabi natin, dadagdagan pa ng kalahating milyon. Sa taong iyon, mahigit isang milyon ang nabigyan natin. Ngayon, 65 milyong Pilipino na ang may health insurance, mahigit doble ng 2000, kasama ang labinlimang milyong maralita. Philhealth has paid P100 billion for hospitalization. The indigent beneficiaries largely come from West and Central Visayas, Central Luzon, and Ilocos. Patuloy nating palalawakin itong napaka-importanted programa, lalo na sa Tawi-Tawi, Zambo Norte, Maguindanao, Apayao, Dinagat, Lanao Sur, Northern Samar, Masbate, Abra and Misamis Occidental. Lalo na sa kanilang mga magsasaka at mangingisda.In these provinces and in Agusan Sur, Kalinga, Surigao Sur and calamity-stricken areas, we will launch a massive school feeding program at P10 per child every school day.Bukod sa libreng edukasyon sa elementarya at high school, nadoble ang pondo para sa mga college scholarships, while private high school scholarship funds from the government have quadrupled.I have started reforming and clustering the programs of the DepEd, CHED and TESDA.As with fiscal and food challenges, the global energy crunch demands better and more focused resource mobilization, conservation and management.Government agencies are reducing their energy and fuel bills by 10%, emulating Texas Instruments and Philippine Stock Exchange who did it last year. Congratulations, Justice Vitug and Francis Lim.To reduce power system losses, we count on government regulators and also on EPIRA amendments.We are successful in increasing energy self-sufficiency-56%, the highest in our history. We promote natural gas and biofuel; geothermal fields, among the world's largest; windmills like those in Ilocos and Batanes; and the solar cells lighting many communities in Mindanao. The new Galoc oil field can produce 17,000-22,000 barrels per day, 1/12 of our crude consumption.The Renewable Energy Bill has passed the House. Thank you, Congressmen.Our costly commodity imports like oil and rice should be offset by hard commodities exports like primary products, and soft ones like tourism and cyberservices, at which only India beats us.Our P 350 million training partnership with the private sector should qualify 60,000 for call centers, medical transcription, animation and software development, which have a projected demand of one million workers generating $13 billion by 2010.International finance agrees with our progress. Credit rating agencies have kept their positive or stable outlook on the country. Our world competitiveness ranking rose five notches. Congratulations to us.We are sticking to, and widening, the fiscal reforms that have earned us their respect.To our investors, thank you for your valuable role in our development. I invite you to invest not only in factories and services, but in profitable infrastructure, following the formula for the Tarlac-Pangasinan-La Union Expressway.I ask business and civil society to continue to work for a socially equitable, economically viable balance of interests. Mining companies should ensure that host communities benefit substantively from their investments, and with no environmental damage from operations.Our administration enacted the Solid Waste Management Act, Wildlife Act, Protection of Plant Varieties, Clean Water Act, Biofuels Act and various laws declaring protected areas.For reforestation, for next year we have budgeted P2 billion. Not only do forests enhance the beauty of the land, they mitigate climate change, a key factor in increasing the frequency and intensity of typhoons and costing the country 0.5% of the GDP.We have set up over 100 marine and fish sanctuaries since 2001. In the whaleshark sanctuary of Donsol, Sorsogon, Alan Amanse, 40-year-old college undergraduate and father of two, was earning P100 a day from fishing and driving a tricycle. Now as whaleshark-watching officer, he is earns P1,000 a day, ten times his former income.For clean water, so important to health, there is P500 million this year and P1.5 billion for next year.From just one sanitary landfill in 2001, we now have 21, with another 18 in the works.We launched the Zero Basura Olympics to clear our communities of trash. Rather than more money, all that is needed is for each citizen to keep home and workplace clean, and for garbage officials to stop squabbling.Our investments also include essential ways to strengthen our institutions of governance in order to fight the decades-old scourge of corruption. I will continue to fight this battle every single day. While others are happy with headlines through accusation without evidence and privilege speeches without accountability, we have allocated more than P3 billion - the largest anti-graft fund in our history - for real evidence gathering and vigorous prosecution.From its dismal past record, the Ombudsman's conviction rate has increased 500%. Lifestyle checks, never seriously implemented before our time, have led to the dismissal and/or criminal prosecution of dozens of corrupt officials.I recently met with the Millennium Challenge Corporation, a US agency that provides grants to countries based on governance. They have commended our gains, contributed P1 billion to our fight against graft, and declared us eligible for more grants. Thank you!Last September, we created the Procurement Transparency Group in the DBM and linked it with business, academe, and the Church, to deter or catch anomalies in government contracts.On my instruction, the BIR and Customs established similar government-civil society tie-ups for information gathering and tax evasion and smuggling monitoring.More advanced corruption practices require a commensurate advances in legislative responses. Colleagues in Congress, we need a more stringent Anti-Graft Act.Sa pagmahal ng bilihin, hirap na ang mamimili - tapos, dadayain pa. Dapat itong mahinto. Hinihiling ko sa Kongreso na magpasa ng Consumer Bill of Rights laban sa price gouging, false advertising at iba pang gawain kontra sa mamimili.I call on all our government workers at the national and local levels to be more responsive and accountable to the people. Panahon ito ng pagsubok. Kung saan kayang tumulong at dapat tumulong ang pamahalaan, we must be there with a helping hand. Where government can contribute nothing useful, stay away. Let's be more helpful, more courteous, more quick.Kaakibat ng ating mga adhikain ang tuloy na pagkalinga sa kapakanan ng bawat Pilipino. Iisa ang ating pangarap - maunlad at mapayapang lipunan, kung saan ang magandang kinabukasan ay Hindi pangarap lamang, bagkus natutupad.Sama-sama tayo sa tungkuling ito. May papel na gagampanan ang bawat mamamayan, negosyante, pinunong bayan at simbahan, sampu ng mga nasa lalawigan.We are three branches but one government. We have our disagreements; we each have hopes, and ambitions that drive and divide us, be they personal, ethnic, religious and cultural. But we are one nation with one fate.As your President, I care too much about this nation to let anyone stand in the way of our people's wellbeing. Hindi ko papayagang humadlang ang sinuman sa pag-unlad at pagsagana ng taong bayan. I will let no one - and no one's political plans - threaten our nation's survival.Our country and our people have never failed to be there for us. We must be there for them now.Maraming salamat. Magandang hapon sa inyong lahat.Edit this page (if you have permission) |Google Docs -- Web word processing, presentations and spreadsheets.

Buod sa tigre tigre na salin ni mauro r avena?

Ang buong pulo ay nalalatagan ng gubat, mula sa mabuhanging dalampasigan, kung saan ang tubig na nabubuong mga alon sa malayong Antartika ay humahampas pagkaraan ng mahabang paglalakbay, hanggang sa mga tuktok ng bundok na laging nakukumutan ng ulap. Pabagu-bago ang mukha ng gubat. Sa may dalampasigan, isang latian na hitik sa bakawan ay bumubuo ng sala-salabat ng hadlang. Papasok sa pulo at pataas sa lupa, ang mga puno't halaman ay patuloy sa pag-iiba-iba, at pag-abot sa dakong loob, ang mga iyo'y naglalakihan at nagtataasan, ang kanilang mga sanga'y nauukitan ng parang lambat na disenyo ng lumot. Hindi pa natatagos ng tao ang kabuuan ng sinaunang gubat, na ang loob ay napakayaman sa buhay. Dito'y di mabilang ang namumugad na mga ligaw na nilalang. Naglipana rin ang maririlag na halaman at nagtatayuang punongkahoy na nakokoronahan ng mga eksotikang orkidarya. Sa loob ng gubat, kayraming ibon at iba't ibang tsonggo ang malayang namumuhay, samantalang sa ibaba, sa lupa, walang-puknat ang maingat na paghahanap ng makakain ng mga itim na leopardo, elepante, at osong tropikal. Ang mga pampang ng ilog at katabing damuhan ay teritoryo ng mga tapir, rinoseros, ahas, buwaya, at usa. Nagkalat ang mga insekto.Maraming parteng gubat ang nakakatakot. Ang mga ito'y puno ng latian na pinag-aabangan ng nakakamatay na mga panganib, at mga lubak at guwang na dantaon nang naiwang basa at madilim. Mayroon ding magaganda at kaakit-akit na lugar na walang pinag-iba sa mga engkantadong gubat ng mga kuwento. Ang hawan ng mga bahaging ito ng sinaunang gubat, na mayamang naaalpombrahan ng berdeng damo, ay payapa at nakakapagbigay-ginhawa. Kadalasa'y napapalibutan ang mga ito ng mayuyuming puno ng cemera, na pumupuno sa hangin ng masangsang na amoy ng kanilang dagta. Sa gitna ng maririkit na lambak na ito, di maaaring di magkaroon ng mga sapa ng malamig at mala-kristal na tubig, pabula-bula at patila-tilamsik, paawit-awit, at pabulung -bulong. Walang di naakit huminto at magpahinga roon. Sa loob ng gubat ay makatatagpo ng rattan, damar - isang dagta na ginagamit sa paggawa ng batik - at maraming uri ng mahalagang kahoy. May mga taong noo'y tumira roon, pero nilisan nila iyon noong sila'y magtayo ng mga lunsod at nayon kung saan. Ngayo'y paminsan-minsan na lang silang bumabalik doon, para humanap ng ikabubuhay sa pamamagitan ng paghahakot sa mga produkto ng gubat. Pito sa mga lalaking tulad nila ay isang linggo nang nasa gubat sa panganganap ng damar. Si Pak Haji ang pinakamatanda. Gayong sisenta anyos na siya ay nananatiling malusog at malakas. Matalas pa rin ang kanyang mga mata at tainga. Ang pag-ahon at paglusong sa bundok, pasan ang mabibigat na kaing ng damar o ratan, pasinghap sa nakakapagpasiglang hangin, ay nagpatibay ng husto sa kanyang katawan. Ipinagmamalaki ni Pak Haji na di niya nararanasan ang mga karamdamang dala ng pagtanda, at sa tanang buhay niya'y di pa siya naratay sa banig. Disinuebe anyos siya nang una niyang iwan ang kanyang nayon at magpasaibang-bayan. Nagpunta siya sa Japan, China, Africa, at India, kung saan niya pinag-aralan ang Koran. Limang taon siyang nagtrabaho sa barko, naglakbay sa malalayong daungan ng mga puti at ng kanilang maiingay at groteskong siyudad. Pero tinawag siyang muli sa kanyang nayon. Kaya't pagkaraan ng dalawampung taong paglalagalag, isang huling biyahe ang kanyang isinagawa sa pilgrimahe sa Mecca upang tupdin ang kanyang obligasyong panrelihiyon. Saka siya umuwi. Ipinagpatuloy niya ang pangangalap ng damar, isang gawaing inumpisahan niya nang trese anyos, ng unang sinamahan ng kanyang ama sa gubat. Matapos niyang matutuhan ang napakaraming bagay sa mundo, lagi niyang sinasabi na kuntento na siya ngayong maging isang hamak na tagakalap ng damar. Si Wak Katok ay singkuwenta anyos. May malakas at matipuno siyang pangangatawan. Maitim ang kanyang buhok, ang kanyang bigote ay mahaba at makapal at ang kanyang braso't binti ay namumutok sa buhul-buhol na masel. Ang kanyang mukha ay dinodomina ng buo't makakapal na labi at makislap at nananagos sa tinging mga mata. Siya'y eksperto sa pencak. Maraming taong naituro niya sa kalalakihan sa nayon ang tradisyunal na paraang ito ng pagtatanggol sa sarili. Si Wak Katok ay iginagalang din bilang mahusay na mangangaso at shaman, o manggagamot. Ang mga batang miyembro ng grupo ay sina Sutan, na beynte-dos anyos lang pero mayroon ng sariling pamilya. Talib, na beynte-siyete anyos at may asawa at tatlong anak; Sanip, na beyntesingko anyos, may asawa at apat na anak; at Buyung, ang pinakabata, na katutungtong lang sa pagkadisinuebe at walang asawa. Ang apat na lalaking ito ay naging estudyante ni Wak Katok sa pencak. Nag-aral din sila ng maharlika sa kanya. Alam nilang darating ang araw na magiging pinuno ng kanilang nayon si Wak Katok, isang lalaking itinuturing na lider ng marami, at karapat-dapat na igalang at parangalan. Kailanma'y di nila pinagdududahan ang kanyang salita o gawa. Lumalabas na si Wak Katok ang puno ng mga mangunguha ng damar. Ang ikapitong miyembro ng grupo ay si Pak Balam, na tulad ni Wak Katok ay singkuwenta anyos. Siya'y di masalita, maliit ang katawan pero gayunma'y masipag magtrabaho. Sa sinasabing pag-aalsa ng mga Komunista noong 1926, siya'y nadakip ng mga Dutch at apat na taong ikinulong sa Tanah Merah. Ang bata at buntis niyang asawa, na sumunod sa kanya sa preso, ay dinapuan doon ng malarya at nakunan. Dahil dito'y hindi na ito muling nakapagdalantao. Naging sakitin ito mula noon, at ang pera ni Pak Balam ay naubos sa mga gamot nito. Magkakasamang lagi ang pitong lalaki sa pangunguha ng damar gayong wala silang pormal na sosyohan at bawat isa'y may layong magbenta ng kanyang makalap. Pero dahil pito sila sa grupo, ang pakiramdam nila'y mas ligtas ang kanilang lagay at mas kaya nila ang kanilang gawain. Sa mata ng kanilang kanayon, sila'y mabubuting tao. Si Wak Katok ay iginagalang sa kanyang galing sa pencak at pagiging mangangaso. Nang siya'y bata pa, napabalita sa nayon ang paggamit niya ng pencak laban sa isang osong humarang sa kanyang daan sa gubat pero bilang shaman, siya'y kinatatakutan. Pabulong lang mabanggit ng mga tao ang tungkol sa kanyang pagiging salamangkero. May usap-usapan na nagagawa niyang makipag-ugnayan sa mga multo at masasamang espiritu.Hinangaan ng mga taganayon si Pak Balam. Itinuturing nila itong isang bayani dahil sa paglaban sa mga Dutch. Alam nila na hindi ito Komunista. Napakarelihiyoso nito - malayong maging isang Komunista na di naniniwala sa Diyos o sa relihiyon. Lumaban maging sa mga kolonyalista si Pak Balam at ang kanyang mga kaibigan dahil sa pang-aapi ng mga iyon sa taumbayan, na walang-tigil na pinapatawan ng mga bagong buwis at ninanakawan ng kalayaan at sariling dangal. Si Pak Haji ay nirerespeto dahil sa kanyang edad at dahil nakapaglakbay na siya sa Mecca. Gayunman, hindi siya maintindihan ng mga tao. Mula nang bumalik siya sa kanyang pangingibangbayan, naging parang dayuhan na rin siya. Iniwasan niyang makasal, gayong binubuyo siyang magasawa ng kanyang pamilya. Ayaw rin niyang maging pinuno ng nayon. Sa umpisa, pinaratangan siyang mapagmalaki ng mga tao, pero di nagtagal, nasanay na ang mga ito sa kakaiba niyang gawi at di siya pinagtakhan. Mukhang kuntento na si Pak Haji na balewalain ng iba. Sina Sutan, Buyung, Talib at Sanip ay itinuturing na disente at maipagkakapuring mga kabataan, tulad ng karamihan sa mga taganayon. Iginagalang sila sa kanilang kapwa, tapat sila sa kanilang pagdarasal at pagsamba sa moske, at tulad ninuman ay nakikipaghuntahan sa kanilang mga kaibigan sa mga kapihan. Tumutulong sila sa pagtatayo ng bagong bahay o sa pagpapahusay ng mga daan o patubig. Nakikipagbiruan sila. Mabubuti silang ama, kapatid, at kaibigan. Tumatawa sila, umiiyak, nangangarap, umaasa, nagagalit, nabibigatan ang loob, at nalulungkot tulad ng iba sa nayon. Wala silang iniwan sa ibang tao. Silang karaniwang kabataan. Ngayo'y nasa loob sila ng gubat. Dala ni Wak Katok ang kanyang ripple. Bihira niya itong dalhin kapag nangunguha ng damar. Ginagamit lang niya ito kapag nangangaso na balak niyang gawin ngayon. Dalawang buwan na ang nakararaan, nakakita sila ng isang usa na pumasok sa huma, o kaingin, ni Pak Hitam, hanap ay pagkain. Naghawan ng lupa sa gitna ng gubat si Pak Hitam na pinagtayuan niya ng bahay. Doon nagpapalipas ng gabi ang pitong lalaki kung malapit doon ang pinagkukunan nila ng damar. Luma na ang ripple, pero mahusay itong armas. Gustung-gusto iyon ni Buyung. Nakakaramdam siya ng pagmamalaki kapag nakapatong iyon sa kanyang balikat, pahalinhin kay Wak Katok. Ang ripple at tsapa ng isang lalaki. Ang isang munting punyal, o kaya'y kris, o maigsing espada na nakasukbit sa baywang ay palamuti lamang sa kasuotan ng isang lalaki, pero ang baril sa kanyang balikat ay simbolo ng control na katumbas ay kapangyarihan. Nasisiyahan si Wak katok na ipahiram kay Buyung ang ripple, na inaalagaan nitong mabuti. Tuwing isasauli iyon ni Buyung, iyo'y nalangisan na at nasa mas mahusay na kundisyon kaysa pagkapahiram. Panay ang pahid ni Buyung sa kanyon niyong may masalimuot na disenyo, kaya't ang bakal na iyon ay kumikinang nang madilim na asul kapag tinatamaan ng liwanag. Ang kamagong niyong puluhan ay nangingintab na itim, madalas na parang pelus. Hindi iyon kakikitaan ng katiting mang alikabok o pulbura.Nag-iipon si Buyung para makabili ng sarili niyang baril, iyong mas makabago. Ang lumang ripple na binabalahan sa bunganga, tulad ng kay Wak Katok, ay mabusising ipanghanting. Una, kailangang ibuhos ang pulbura ng kanyon, saka papiping sasalaksakin ng barilya. Tapos, ang bala ay kailangang ipasok sa kanyon at pataktak na pabababain. Habang ginagawa ang lahat ng ito, ang usa o baboy-damo ay maaring makatakbo na at mawala. Ang baril na sa bunganga binabalahan, kailangang asintado ang gumagamit - dapat tumama ang unang kalabit. Walang pangalawang tsansa ang mangangaso. May dahilang magmalaki si Buyung sa galing niya sa baril. Minsan, ang inasinta niya ay ang pinakalikod ng tainga ng isang tumatakbong baboy, at doon mismo tumama ang bala. Sa isa pang okasyon, siya at si Wak Katok - kasama ang ilang lalaki sa nayon - ay nanghahanting ng isang kawan ng mababangis na baboy-ramo, at sa kaliwang mata ng isang naninibasib sa kanya sumuntok ang kanyang bala. Ipinakita ni Wak Katok ang kanyang kababaang-loob nang sabihing hindi niya madadaig ang pamamaril ni Buyung. Galing kay Wak Katok, iyo'y tunay na malaking papuri, kaya't kumalat ang reputasyon ni Buyung bilang asintado, bagay na nagbigay sa batang mangangaso ng parang opisyal na katayuan sa nayon. Ang dahila'y ang naunang pahayag ng mga taganayon mismo na walang makapapantay kay Wak Katok sa galing sa papamaril, pangangaso, pagbasa at pag-unawa sa lahat ng uri ng bakas at yapak, at sa pangkahalatang kaalaman sa mga ugali at gawi ng mga nilalang sa gubat. Bata pa si Buyung ay marami na siyang narinig na kuwento tungkol sa katapangan at galing ni Wak Katok. Ayon sa mga istorya, kapag ginusto ni Wak Katok na gamitin ang kanyang mga paraan sa pagtatanggol sa sarili, napapatay niya ang kanyang kalaban na di lumalapat ang alinmang bahagi ng kanyang katawan sa biktima. Sapat nang igalaw niya ang kanyang kamay o paa sa direksyon ng kaaway upang iyon ay bumagsak sa kinatatayuan. Kalat na sa ibang nayon ang reputasyon ni Wak Katok bilang shaman. Magaling siyang gumamot ng mga karaniwang pasyente, pero natutulungan din niya ang mga nabibiktima ng kulam. Alam niya kung paano pahirapan ang isang tao, paibigin, takutin, igalang, o pasunurin sa utos ng iba. May mga inumin siyang pampaibig para sa lalaki at babae. Ayon sa istorya, isang binatang nahumaling sa isang babaeng may-asawa ang nakiusap kay Wak Katok na gamitan iyon ng mahikanegra para mapaibig din iyon. Nagpakuha raw dito si Wak Katok ng isang hibla ng buhok ng babae, at di nga nagtagal, humingi iyon ng diborsiyo sa esposo. Na iniwan niyon pati na ang kanilang mga anak.Si Wak Katok na may mga lihim na bulong at dasal, o mantra, para sa maluwalhating biyahe. Mayroon siyang mga anting-anting na panlaban sa anumang sandata o sa kamandag ng ahas. Ayon sa mga tao'y nagagawa rin niyang magtagabulag - gayon kabigat ang kanyang kapangyarihan. Tinatrato ni Buyung na mapalad siya't naging pupilo ni Wak Katok at napabilang sa mga kasamahan nito sa gubat. Malaki ang pag-asa ni Buyung at ang kanyang mga kaibigan na tuturuan sila ni Wak Katok ng mga mas kagila-gilalas na aspekto ng salamangka. Ang gusto talaga ni Buyung ay matutuhang mabuti ang mantra na pang-akit sa babae.Masama ang tama niya kay Zaitun, ang anak na dalaga ni Wak. Matalik na magkaibigan ang kanilang mga ama, at sina Zaitun at Buyung ay magkalaro noong sila'y bata pa. Natatandaan ni Buyung ang maraming pagkakataong walang humpay niyang tutuksuhin si Zaitun hanggang ito'y maiyak. Nang magdose anyos na si Zaitun, iniwasan na siya nito, at bihira na silang magkita. Nagdalaga na ito, at siya nama'y nagbinata, at di na sila maaring magtagpo tulad ng dati.Hindi masabi ni Buyung kung ano talaga ang damdamin sa kanya ni Zaitun. Minsa'y magiliw ito. Kung ito'y nautusang sumaglit sa kanila, may dalang pagkaing niluto ng ina nito, maganda ang ipinapakita nito kung siya'y madatnan sa bahay. Maaliwalas ang mukha na nginingitian siya nito at tatawaging kakak, o kuya, gayong isang taon lang ang tanda niya rito. Kapag ganoon ang pakita ni Zaitun, napapalukso ang puso ni Buyung, di mapakali sa titig na parang di siya nakikita. Kapag nilalapitan niya ito habang kinakausap ang kanyang ina, di siya papansinin nito. Paano niya mahuhuli ang puso ng isang sumpunging babaeng tulad ni Zaitun kung wala ang mga mantra ni Wak Katok. Pero ayaw pang ipaalam ni Wak Katok kay Buyung ang ganoong kabisang karunungan. "Bata ka pa," sabi nito "at mainit pang masyado ang dugo mo. Baka maloko ka sa lahat ng babae sa nayon. Ang birtud na ito ay para mapangalagaan ang amor propyo ng isang lalaki - kung pagtawanan ka ng isang babae, o kung talagang gusto mo ang isang babae at ibig mo siyang mapangasawa. Pero uhugin ka pa. Baka gamitin mo ito sa ibang paraan, halimbawa'y panggayuma sa asawa ng may-asawa." Minsa'y parang nasisira na ang tuktok ni Buyung sa pag-isip kung mapapaibig niya si Zaitun. Alaala niya ito bawat sandali. Hinahanap-hanap niya ito. Ang mukha nito ay laging nasa harap niya. Maya't maya'y nakikita niya ito sa kanyang balintataw. Napakaganda nito. Minsa'y lihim niya itong pinanood habang naliligo sa balon ng nayon kasama ang mga kaibigan nito. Ang mahaba nitong buhok na itim ay umalong pababa sa gitna ng likod nito. Balingkinitan ito, ang braso't binti'y kaakit-akit. Ang balat nito'y maputlang dilaw na bunga ng duku, at ang mga ngipi'y pantay-pantay at makinang na puti. Pula ang mga labi nito, gayong hindi ito ngumunguya na nganga o tabako. May ganoong nakakainis na bisyo ang tiya ni Buyung, kaya't laging may bakas ng katas ng tabako sa labi nito, sa unan nito, at sa mesa, sa kusina, sa hagdan, sa sala - sa lahat ng dako. Kapag nakikipag-away ito sa kanyang asawa, iyo'y dinuduraan nito ng nginunguya. Pakikiusapan ito ng kanyang tiyo na tignan kung saan dumudura, pero para itong bingi. Kailanma'y hindi niya papayagang gawin iyon sa kanya ng magiging asawa niya. Alam ni Buyung na masisiyahan ang kanyang mga magulang na maging manugang si Zaitun. Minsa'y alam niyang pinag-uusapan ng mga iyon ang bagay na ito gayong alam nilang nasa labas lang siya ng kuwarto. Naganap ito isang hapon nang pumunta sa kanila si Zaitun, narinig niyang sabi ng kanyang ama, "Mabuti siyang bata. Mukhang maganda ang ugali.""Oo", tugon ng kanyang ina. "Mahusay sa mga gawaing bahay. Marunong manahi, atpaladasal. Maganda siyang bumasa ng berso mula sa banal na libro. At nakatapos pa ng pag-aaral."Binata na si Buyung - disin'webe - at magaling magtrabaho", sabi ng ama niya."Ewan ko lang," sabi ng kanyang ina. Sa mata nito, may gatas pa sa labi ang anak.Si Buyung ay nasa tama nang gulang. Nakatapos na siya sa iskwelahang publiko, at dalawangbeses na niyang nabasa nang buo ang Koran. Kaya na niya ngayong maghanapbuhay."Ang totoo, maaareglo natin ang kanilang kasal," narinig niyang mungkahi ng kanyang ama."Sa tingin mo ba'y gusto siya ni Zaitun?""Lahat ng dalaga sa nayo'y gustong pakasalan si Buyung."Natawa ang ama niya. "Sa mata mo, wala nang gug'wapo pa sa iyong anak."Hinintay ni Buyung ang isasagot ng kanyang ina, pero nalipat sa ibang bagay ang usapan, atang tanong tungkol sa gusto siya ni Zaitun ay naiwang bitin. Alam ni Buyung na gusto siya ng ama ni Zaitun. Tuwing magkikita sila, tinatanong si Buyung tungkol sa kanyang trabaho, sa pag-aaral ng Koran, at iba pa. Minsa'y hiningi nito ang payo ni Buyung tungkol sa pagsasanay ng aso niyang panghanting. Kilala sa tapang ang aso ni Buyung.Patahul-tahol lang ang ibang aso para palabasin ang isang baboy-damo sa pinagtataguan. Hindi ang aso ni Buyung - iyon ang madalas maunang sumalakay. Walang nakakitang tunay na sagabal si Buyung para pakasalan si Zaitun. Kung natitiyak lang niyang iniibig siya nito. Sigurado siya sa isang bagay. Kung hindi nito nararamdaman ang nararamdaman niya rito, hindi niya ito pakakasalan, kahit magkasundo ang kaniya-kaniyang mga magulang. Alam ni Buyung na kadalasa'y pinapakasalan ng isang babae o lalaki ang sinumang pinipili para sa kanya ng kanyang magulang, pero gusto niyang siya ang pumili ng kanyang magiging asawa, at piliin din siya nito. Naiinggit si Buyung sa iba niyang mga kaibigan, tulad ni Sutan. Bukod sa mas magaling ito sa kanya sa pencak, simpatiko pa ito at mahusay dumiskarte sa mga babae. Sa negosyo'y di rin ito pahuhuli. Mayroon itong dalawang palayan, at nagbababa ito ng damar at rattan mula sa bundok para ibenta sa palengke, at paminsan-minsa'y naglalako rin ito ng karne ng kambing at baka.Pero ang mga taong pinakakontento, naisip ni Buyung, ay yaong tulad ni Sanip. Tunay na masayahin si Sanip. Ganado itong magpatawa at magkuwento ng mga katuwa-tuwang istorya. Nagkakandabaluktot sa pagtawa ang nakakarinig ng di mabilang na kuwento niya tungkol sa mga opisyal ng nayon. Kinaiinggitan ni Buyung ang pagkamasayahin ni Sanip, pero di niya maubos maisip kung paano ang isang tulad nito na may asawa na at apat na anak ay parang binata pang walang problema kung umasta. Di ba't nagdaragdag sa maturidad ng isang tao ang maraming responsibilidad? Sabagay, mabuti na rin kung di iyon dinidibdib. Halimbawa, kung hirap nilang pasukin ang gubat dahil sa lakas ng ulan na nagpapadulas sa daan at bumabasa sa kanila hanggang buto, sasabihin ni Sanip, "Wala, 'yan. Pagkapawi ng ulap ay langit." Kapag nagreklamo si Sutan sa bigat ng kanyang pasan, sasabihin ni Sanip, "Huwag ka nang umungol. Isipin mo 'yong perang pagbebentahan mo n'yan." Ibibigay ni Buyung ang lahat makatingin lang ng ganoon sa buhay. Minsan, nang sila'y nanghahanting, gamit ang ripple ni Wak Katok, pinaputukan ni Buyung ang isang usa, pero dumaplis lang ang tama at ang hayop ay nakaalpas. Buong araw na naghahanap ang mga lalaki, pero di nila nakita ang sugatang usa. Panay ang sisi ni Buyung sa sarili, pero tulad ng inaasahan, tinanong siya ni Sanip, "Ba't mo poproblemahin 'yon? Magkakaanak ang usang iyon - mas marami kang mahahanting pagdating ng araw."Lalong sumama ang loob ng batang mangangaso sa pang-aala ni Sanip, at paangil itong sumagot, "Pa'no mo nalaman? Posibleng nahuli 'yon ng tigre.""E ano? Di 'yon ang katapusan ng lahat ng usa sa gubat. Ang mahalaga," pakindat na dagdagnito, "ay mahusay ka sa pagbaril."Natanto noon ni Buyung ang pagiging mapagbigay sa kanya ni Sanip at ng iba niyang mga kaibigan. Laging may dangung-dangung, parang alpa ng mga Hudyo, sa bulsa ni Sanip, at tinutugtog niya tuwina pag may pagkakataon. Maimbeto siyang musikero. Kung gusto niyang magpasaya, kakalabit lang siya ng masiglang himig. Nagagawa niyang kalimutan ng mga lalaki ang kanilang pagkain at saglit pa'y naroon na sila't nakikisali sa sayawan at kantahan. Pero minsan naririnig sa kanya ay awit na parang nagpapaiyak sa munting musikero. Kadalasa'y tinutugtog niya ang gayong nakakapaghimutok na mga balada kapag sila'y nakaupo sa paligid ng siga sa gitna ng gubat. Si Talib ang unang sumusuko sa pang-akit ng nakakataas-balahibong musika, at nag-uumpisang kumanta. Sa pagkakataong iyo'y ilalabas naman ni Buyung ang kanyang plawta at silang tatlo'y magsasabayan sa malulungkot na berso. Taas-baba ang mga nota ng dangung-dangung, sa saliw ng mapangulilang plawta, habang paawit na inuulit ni Talib ang mga daing at paghihirap ng isang lalaking naghahanap ng karinyo at pag-unawa. Ang maskulado at mukhang mabagsik na si Wak Katok ay di nagawang di mabagbag sa musika. Ang walang ekspresyon niyang mukha ay nagmimistulang mapangarapin, na wari'y naglalakbay ang kanyang diwa. Si Pak Haji ay mauupo roong lunod sa sariling iniisip, pipikit sapagitan ng hinlalaki at hintuturo ay upos na lamang at limot na. Paikot sa siga na nakaupo ang pito, ang bawat isa'y may kani-kaniyang mga alaala at pagnanasa, at sa paligid nila ay ang gubat, maitim at ga-higante. Tahimik na lalaki si Talib, matangkad at payat at ibang-iba kay Sanip. Sa kanya, ang mundo - at ang buhay sa kabuuan - ay midilim at nakakatakot. Lagi siyang binubuwisit ng asawa. Minsan, sabi kay Buyung ni Rancak, ang batang kapatid na babae ni Zaitun, narinig nito si Siti Hasanah, ang asawa ni Talib, na walang hupang pinagagalitan ni Talib, mula umaga hanggang hapon, pero ni minsa'y hindi iyon sumagot at nagsawalang-kibo na lamang. Magkagayunman, mahusay na magkaibigan sina Talib at Sanip at laging magkasama sa lakad. Kapag umuulan habang sila'y magkakasama sa gubat at sila'y sumisilong sa isang kubol na gawa sa dahon ng saging, si Talib ang magsasabi, "Buong araw tatagal ang lintek na ulang ito!" Sa masayahing boses, babalikan siya ng ganito ni Sanip,"S'werte lang - makapagpapahinga tayo!"Matatawa ang lahat at mapaparelaks. Minsan, nakakalap sila ng pambihira sa daming damar at hirap na hirap sa kanilang pasan. "Anong s'werte", sabi ni Sanip, habang nagkakandakuba sa paglakad. "Doble ito sa kadalasan nating nahahakot.""Ha, kundi maanod pagtawid natin sa ilog!" masaklap na sukli ni Talib. Hindi pasalita si Talib, pero madilim man ang tingin nito sa bagay-bagay, ito'y matapang. Minsan, nanghahanting ang isang taganayon ng baboy-damo. Napaligiran na ito ng mga aso. Kaya nilapitan niya ito para sibatin. Pero nakailag ang baboy paghagis ng sibat, at siya ang sinibasib, di alintana ang nagtatahulang aso. Hindi nagdalawang-isip si Talib. Hawak ang sariling sibat, sinaklolohan niya ang lalaki. Ilang sandali pa, ang nasibat na baboy ay nilapa na ng mga aso. Hanga rin si Buyung sa di-palakibong si Pak Haji. Katamtaman ang taas ng matanda, at gayong puti na lahat ng buhok nito, iyo'y malago pa. Kaya pa niyang pasanin ang bigat ng damar na kaya ng iba sa kanila, at gayong matipid siyang magsalita, nasisiyahan siyang makinig sa usapan ng iba at makisali sa kanilang tawanan. Kung talagang pipilitin, nagkukuwento siya ng tungkol sa kanyang paglalakbay sa mga gabing nakaupo sila sa tabi ng siga. Ayon sa kanya, nang una niyang lisanin ang nayon, napilitan siyang magtrabahador, magkusinero at maging katulong sa kuwadra sa Sultan ng Johore bago siya magkaroon ng sapat na pera para makapunta sa Singapore. Naging siklista rin siya sa isang sirko. Sumama siyang magbiyahe sa sirko na pag-aari ng isang Intsik, hanggang sa Bangkok. Doo'y napilitan niyang iwan ang kanyang trabaho nang tangkain siyang saksakin, dahil sa matinding pagseselos ng asawa ng mang-aawit na Intsik. "Palagay ko'y di tama 'yon," tawa ni Pak Haji, "kaya umalis ako." Tapos, nagkusinero siya sa isang barko na naglalayag sa pagitan ng India at Japan. Napamangha ang mga magkakasama sakanyang mga kuwento ng naglalakihang siyudad, tulad ng Shanghai at Tokyo, at ng daungang tulad ng Maynila, Penang, Rangoon, at Calcutta. Nang sa wakas ay lumunsad siya sa Calcutta, di na siya bumalik sa barko. Imbes, nagpatuloy siya sa Lahore, kung saan niya pinag-aralan ang Islam sa ilalim ng isang guro. Mula sa India , naglakbay siya sa lupa, kasama ang ilang tao, patungo sa Arabia."Ilang buwan kaming nasa daan", sabi ni Pak Haji. "Sa pagitan, marami akong sariling lakad na ginawa. Naging katulong ako ng isang salamangkero. Isa siyang malaking Afghana na nakakahiwa ng dila ng isang ibon at muli niya iyong nabubuo. Minsan, pagdaan namin sa isang bayan na bahagi ng kanyang pinagtatanghalan, hinamon siya ng isa ring salamangkero na gawin ang kanyang mahika sa dila ng isang bata. Ayaw niyang mabisto, kaya tinanggap niya ang hamon. Nagkaroon ng palabunutan, at ang Afghaning ito ang natokang mauna. Bago siya nag-umpisa, binulungan niya akong bumalik sa aming tulugan at balutin ang aming gamit. Nagbabalot pa lang ako'y bigla siyang sumulpot sa k'warto sinunggaban ang ilang bag at pasigaw na pinasunod ako sa kanya. Di ko alam kung ano ang nangyari pero masama ang kutob ko, kaya dinampot ko ang madadala ko at patakbong sinundan ko siya. Sa dulong likuran namin ay dinig na dinig ko ang hiyawan ng galit ng pulutong. Dagli kaming nakalabas ng s'yudad, papasok sa mabatong mga gulod na pinagtagpuan namin. Hinanap kami ng mga tao hanggang sumapit ang gabi. Pagkatapos, nang tanungin ko ang salamangkero kung ano ang nangyari, bigay-hilig itong tumawa, padukot ng pera sa kanyang bag na pambiyahe."Bago ako nag-umpisa, hiniling kong magbayad muna sila. Pagkalikom ko ng pera, mabilis kong hiniwa ang dila ng bata, maliit lang sa dulo nang di ito masaktan. Tapos, sabi ko'y maghintay sila habang kumukuha ako ng gamut, imbes, sa k'warto natin ako tumakbo!""Pero ba't ka tumakbo?" tanong ko."Dahil hindi ko kayang ibalik sa dati yong dila.""Pano 'yong bata? Sinong mag-aayos ng kanyang dila?""Di ba may isa pang salamangkero, 'yong kalaban ko; kaya n'ya 'yon? Di subukan niya.Kung di niya 'yon magagawa, gugulpihin siya ng mga tao, at buong lakas siyang tumawa.Wala sa kanilang nakatitiyak kung totoo nga ang mga kuwento ni Pak Haji, pero sino ang makapagsasabi? Pagkatapos ng pilgrimahe sa Mecca, nagtripulante siya sa isang barko para makauwi. Tumigil iyon sa maraming daungan ng Aprikano at Europeo bago bumalik, sa wakas, sa Indonesia. Sinabi niyang sinubukan niyang manirahan sa ibang bansa, pero, lagi ang puso niya'y hinahatak ng nayon. May gayuma sa kanya ang gubat, at iginagalang niya ang lahat ng taong may kinalaman dito. Sinabi niya sa mga kasama na ang mga taong nagtatrabaho sa gubat ay di naiiba sa mga tripulante ng isang barko, gayong, liban dito ay wala nang pagkakapareho ang dagat sa gubat."Sumisikat ang mga bituin sa langit sa ibabaw ng tubig, pero walang ingay sa gubat. Dito'y ligid tayo ng naglalakihang puno at mga ligaw na hayop - ang ila'y mainga'y, ang ila'y tahimik. Malapit tayo sa lupa. Sa barko sa gabi, naroon lamang ay ang hungkag na dilim." Papunta sa gubat para manguha ng damar, kailangang iwan ng mga lalaki ang kanilang nayong Air Jemih, na nasa baybayin ng Danau Bantau sa bunganga sa Sungai Air Putih. Papasok sa gubat, pumirme sila sa gilid ng Air Putih, pabaybay dito hanggang marating nila ang bulubundukin. Hindi kayang suungin ng bangka ang malalim at maalimpuyong ilog dahil peligroso ang malalaki nitong bato at matuling agos. Sa maraming patag na lugar, ito ay may malalalim na lubak na puno ng isda. Sa madalas na pangisdaang parte na malapit sa nayon, bihira at maliliit ang isda, pero sa loob ng gubat, madaling makahuli nito sa pamamagitan ng bitag o lambat. Laging sa malapit na mahusay pangisdaang lubak nagkakampo ang pitong lalaki. Makaraang umakyat-manaog buong araw sa bundok sa pangungulekta ng damar, nakakaginhawang maupo sa ibabaw ng isang malaking bato at mangisda. Ang salpok ng tubig sa batuhan, ang mahinang simoy ng hangin sa mga dahon, ang ingay ng mga unggoy na umaalingawngaw tulad ng tunog ng mga tambol - ang mga ito'y sama-samang nagbibigay ng damdamin ng pagkakuntento. Umaabot ng isang linggong paglalakad mula sa Air Jemih hanggang sa gubat ng damar. Ang mga lalaki'y may baong bigas at sili na isinasaksak sa mga kawayang bumbong, kaunting suka, asin, kape, asukal, at palayok para pagsaingan at pagpakuluan ng tubig. Kung di sila nakapagdala ng lambat o mga bitag, nagtatayo sila ng mga kawayang panghuli ng isda sa batuhan. Paminsan-minsa'y nakakahuli sila ng mga kalapating kakahuyan na bumababa sa gilid ng ilog upang maghanap ng pagkain. Kung walang sariwang ulam, nag-iihaw sila ng daing na isda o tapa na dala rin nila mula sa nayon. Masuwerte sila at ang kaingin ni Pak Hitam ay di malayo sa gubat na pinagkukunan nila ng damar.Matanda na si Pak Hitam, halos sisenta anyos na. Sabi ng iba'y mas mukha siyang siyento anyos. Malakas siya, at pambihira ang pagkaitim ng balat. Tulad iyon ng isang Indian. Itim na itim pa rin ang kanyang buhok at lagi siyang nakasuot ng itim na pantalon, kamisadentrong walang manggas, at turban. Walang hindi natatakot sa nakakakita sa kanya. Isa siyang itim na pangitain. Nagkalat ang kuwentong-nayon tungkol sa mga taong birtud ni Pak Hitam. Isa siyang popular na guro ng silat, isang paraan ng pagtanggol sa sarili, at ng okultismo. Takot sa kanya sina Sutan, Talib, Sanip, at Buyung, pero hindi iyon ipinahahalata. May istoryang nagsasabi na kasapakat daw siya ng mga masasamang espitiru, mga diyablo, at ng mga sobrenatural na nilalang na nakakapagkatawang-hayop o tao, o jinn. Siya raw ay protektado ng isang tigreng may tigabulag na nakapagdadala sa kanya sa kung saan niya gusto. Ang sabi'y maraming pagkakataong inilipad siya nito sa banal na lunsod ng Mecca. Ayon sa leyenda, hindi siya tinatablan ng kahit ano. Minsan, sa rebelyon laban sa Dutch noong 1926, pero hindi tinagusan ng kanilang bala ang kanyang katawan. Sa isa pang pagkakataon, ayon din sa istorya, hinabol daw siya ng mga sundalong Dutch at napaligiran sa isang sagingan.Bumuo ng isang bilog ang mga sundalo, at maingat na hinigpitan ang kanilang hanay hanggang ni iskwerel ay di maaring makaaalpas sa pagitan ng kanilang mga paa. Pero bigla na lang nakita ng isa sa kanila sa Pak Hitam na nakasandal sa isang punong saging. Lumundag ang sundalo at pawasiwas sa sableng tinaga siya nito sa leeg. A, pero ang napugutan ay di si Pak Hitam kundi ang puno ng saging! Ilang oras siyang pinaghahanap ng mga sundalo, pero wala silang nakitang bakas ng kanilang mailap na kaaway. Pagkasugpo sa pag-aalsa, matagal na walang naging balita tungkol kay Pak Hitam. Isang araw, basta na lamang siyang lumitaw na puro ari-arian. Isa na siya ngayon sa pinakamayamang lalaki sa nayon. Walang makapagsasabi kung bakit hindi dumating ang mga Dutch upang siya'y dakpin. Ipinalagay ng mga tao na iyo'y may kinalaman sa kanyang mahika. Sari-sari ang kuwento tungkol sa kung paano siya nagkamana ng yaman. Ayon sa isa, kabilang siya sa isang grupo ng mga dating rebelde na nagtagpo sa gubat at naging mangungulimbat at tulisan. Ayon sa isa pa'y mayroon siyang lihim na minahan ng ginto na mag-isa lang niyang tinatrabaho upang walang ibang makaalam kung saan ito naroroon. Tunay na may bahid ng ginto ang buhangin ng Air Putih, at kung tag-init, kapag walang gaanong magawa ang mga taganayon, aakyat sila ng ilog para salain iyon, pero mahirap ang gayong gawain at di sigurado ang tubo. Nagkaroon ng balita na minsa'y may kung sinong nakatagpo ng isang malaking piraso ng ginto, pero walang sinumang nakakita niyon. Apat ang naging asawa ni Pak Hitam.Ang sabi ng mga tao, sa buong buhay niya'y mahigit isang daang beses siyang nagpakasal, at sa isang dosena sa bawat pagkakataon. Nagkalat ang kanyang mga anak sa mga kalapit-nayon at ayon sa usap-usapan, di na niya mabilang, o matandaan kung sinu-sino ang mga iyon. Pag-uwi niya minsan sa Batu Putih, pinaratangan niya ang isang kabataan sa pagkilos niyon na parang sa kanya ang bahay ng matanda, at matigas niyang sinabi, "Sino ka ba? Kung makaarte ka'y bahay ito ng tatay mo." Sagot ng bata, "Bahay nga ito ng aking ama. Ang aking ina ay si Ibu Khadijah."Maaaring dahil sa mga ganitong bagay kung bakit mas gusto ni Pak Hitam na buwanang malayo sa kanyang nayon at tumira sa bahay niya sa Bukit Harimau sa gitna ng gubat, tatlong araw ang layo mula sa Batu Putih. Dito'y hindi niya kailangang problemahin ang mga taganayon at ang kanilang walang-tigil na panghihimasok sa kanyang buhay. Kapag pumupunta si Pak Hitam sa kanyang bahay sa gubat lagi niyang dala ang isa sa kanyang papalit-palit na asawa. Kilalang-kilala ng kanyang mga bisita ang mga babaeng isinasama niya. Nakuha ko ito kay Princess Jatachiko. Ang pinakamaganda't bata ay si Siti Rubiyah, na pinakasalan niya dalawang taon na ang naka- raraan, pero hindi pa siya nito nabibigyan ng anak. Sa mga taganayon, ang ibig sabihin niyo'y nawala na ang kanyang birtud. Sa unang taon pa lang ng kanilang kasal, ang bawat isa sa iba niyang mga asawa ay nakapanganak na. Ayon kay kay Sanip, makipagkamay lang ang isang babae, ito'y agad nabubuntis. Gayon kabagsik ang pagkabarako niyon. Kung hindi sila dinadala sa malayo ng kanilang trabaho sa gubat, tuwina'y sinisikap ng pitong lalaking makabalik sa bahay ni Pak Hitam bago dumilim. Pero kung makakulekta sila ng maraming damar nang may kalayuan sa kanyang huma, at matagalan kung sila'y babalik doon, sa gubat na lang sila nagpapalipas ng gabi. Ang bahay ni Pak Hitam ay nakatukod sa matataas na poste. May malawak na beranda sa harap. Ang kusina ay nasa isang sulok nito sa may bintana. Nagtambak ng buhangin sa lapag si Pak Hitam at gumawa ng mga istanteng tabla. May dalawang kalang de-uling sa buhangin at doon nagluluto ang kanyang asawa. Nakabitin sa ibabaw ng mga kalan ang tapang usa at daing na isda, sibuyas, sili at ilang klase ng tuyong hiyerba. Ang beranda'y nahihiwalay sa pinakabahay ng dingding na sawali. Sa likod ng dingding ay may dalawang kuwarto - ang isa'y tulugan ni Pak Hitam at ng kanyang asawa, at ripleng panghanting, bukod sa ibang bagay. Napasok na minsan ni Buyung ang kuwartong ito, nang ipakuha sa kanya ni Pak Hitam ang riple. Nakita niya roon ang dalawang malaking baul na yari sa itim na kahoy na nalilinyahan ng pampatibay ng tansong kulay berde na sa tanda. Nagtataka si Buyung kung ano ang laman ng baul, pero pareho iyong may mabibigat na kandadong bakal. Naisip niya na maaaring puno ng ginto ang mga ito tulad ng napapabalita sa nayon, pero ipinapalagay niyang isa iyong kabaliwan. Sa isang baul sa isang kaingin sa gubat nagtatago ng ginto si Pak Hitam? Napakadali iyong nakawin ng sinumang magnasa. Pero, sa kabilang dako, sino ang maglalakas-loob? Sa sahig ng beranda laging natutulog ang mga mangunguha ng damar. Kung doon sila nagpapagabi, ipinagluluto sila ng asawa ni Pak Hitam ng kanilang kanin, tokwa, at sari-saring gulay.Nasisiyahan dito ang mga lalaki dahil madalas na naiiba sa kanila ang paghahanda ng pagkain ngbabae, at ang bawat asawa ni Pak Hitam ay mahusay magluto. Dinadagdagan nito ang kanilang baon ng gulay mula sa sariling hardin. Ang gustung-gusto nila ay ang murang ube, mais, kamote na iniihaw sa nagbabagang uling. Umagang-umaga'y makikita si Buyung o Sanip sa kusina, abala sa pag-iihaw. O kaya'y kung gabi, bago sila matulog, at habang lahat ay nag-iistoryahan, gusto nilang maupo sa paligid ng parilya habang pinagmamasdan ang pagkaing lumalagitik sa baga. Ang ganitong dibersyon, sampu ng mainit na kape, ay nagpapalipas ng panlalata at pagod ng isang araw na trabahong-kalabaw sa gubat. Sa gabing tulad niyon, ilalabas ni Sanip ang kanyang dangung-dangung at tutugtug sa sarili niyang estilo. Minsan, nang kumanta siya ng tungkol sa isang babaeng iniwan ng asawa, napansin ni Buyung si Siti Rubiyah na tahimik na nagpapahid ng luha sa mata. Gusto nilang lahat ang bata at kaakit-akit na si Siti Rubiyah kung hindi lang siya lokung-loko kay Zaitun, madali sanang mapaibig dito si Buyung. Pero ito'y may-asawa, at si Pak Hitam pa, sapat na iyon para pigilin ni Buyung ang pag-iisip dito, pero aminado siyang maganda ang katawan nito. Ang mga suso nito , gayong maliit, ay tayo at may hubog. Ang mukha nito, sampu ng tuwid na ilong, mamasa-masang mga labi, at bilog na nangingislap na mga mata, at itinatampok na mahabang itim na buhok na abot-baywang. Madalas pagmasdan ni Buyung ang nakalugay an buhok niyon - makapal at nangingintab - habang ito'y abala sa hardin. Kung naroon ito kapag tanghaling-tapat, ang mga pisngi nito'y namumula, kaya lalo itong nagiging kaakit-akit. Kapag nasa gubat ang apat na kabataang lalaki, di kalapit ang matatanda, si Siti Rubiyah ang kanilang pinag-uusapan."Sabihin ko sa inyo, pinasukan ko sana siya kundi si Pak Hitam, ang kanyang asawa," sabi niTalib."Ako rin, pero kung siya'y dalaga pa," dagdag ni Buyung."Kagabi'y napanaginipan ko s'ya," sabi ni Sanip. "Napuna n'yo ba kung pa'no halos lumuwasa kanyang blusa ang suso tuwing yuyuko s'ya upang hipan an gatong?""Kaninang umaga'y tinulungan ko s'yang magrikit," parang tugon na sabi ni Buyung."Napuna n'yo ba kung pa'no siya tingnan minsan ni Pak Hitam?" makahulugang tawa niSanip."Sa edad n'ya bang iyon?" may pagkamanghang tanong ni Talib."Oo nga, diba napakatanda na n'ya para r'on?" Ibig malaman ni Buyung.Natawa si Sanip."Pakinggan n'yong magsalita itong si Buyung," sabi niya. "Nakalimutan mona ba ang kasabihan tungkol sa niyog? Mas marami raw langis na mapipiga sa niyog kaysa buko."Napahiyaw sila sa pagtawa."Hindi bale - di kasintalas ni Wak Katok ang mga mata ni Pak Hitam," sabad ni Sutan ."Nakita n'yo ba kung pa'no niya pagmasdan si Siti Rubiyah 'pag wala si Pak Hitam? Hinuhubarann'ya ito ng kanyang mga mata, higit pa r'on ang ginagawa niya sa kanyang isip, sabihin ko sa inyo, Sabagay, gusto ko ring gawin 'yon."Nagpalitan sila ng makahulugang tingin."Bata o gurang," sabi ni Sanip, pag nakakita ng seksing babae ang isang lalaki. Isang bagaylang ang nasa isip niya.""Hindi ako," sabi ni Buyung, "Okey siyang talaga, di ako sintapang n'yo. Takot ako kay PakHitam."Natawa kay Buyung ang tatlong may-asawang lalaki."Di ka pa binyagan at di mo panaiintidihan. Di ka pa nakakasiping sa isang babae, kundi'y di ka magsasalita nang ganyan. Wala ka pang alam sa bagay na'to," kampante silang nagpalitan ng tingin, pahagikgik na tawa kay Buyung na kulang pa ng karanasan. "Hintayin mong maikama si Zaitun, tapos maiintindihan mo ang lahat," sabi ni Sutan , patungo sa direksyon ni Buyung. Namula si Buyung. Alam nila ang tungkol kay Zaitun. Lalong natawa ang mga lalaki nang makita ang pamumula sa mukha ng bata nilang kaibigan."Siguro, bago ka sumiping kay Zaitun," sabi ni Talib," di masamang magpraktis ka muna kaySiti Rubiyah."Sa gitna ng alon ng tawanan, sumabad si Sutan, "ni hindi mo kailangan ang kama.""Gan'on talaga," sabi ni Sanip. "Gusto ng mtatandang lalaki ang batang asawa, at ganoon dinang matatandang babae. Ang nagpapabata sa kanila.""Anak ng - kahit mag-asawa ng batang babaeng tulad ni Siti Rubiyah. Nakapuna siya ngpagbabago sa kanilang kilos. Lantad masyado ang kanilang kunwa'y kawalang bahala , tuloy,ipinapakita nilang iba ang kanilang nadarama sa kanilang inaasal. Takot si Buyung na maaringnapupuna iyon ni Pak Hitam. Pero nitong nakaraang ilang buwan, kadalasa'y may sakit si Pak Hitam at napipirme sa kanyang kuwarto. Binibisita siya roon nina Pak Haji, Pak Katok, at Pak Balam, pero ang mga nakababatang lalaki ay pumapasok lang doon upang magbigay-galang at agad na lumalabas uli. Takot sila kay Pak Hitam at kailanma'y di sila mapakali sa harap nito. Pumapayat si Pak Hitam. Lubog ang kanyang mga mata, at halos puti na lahat ang kanyang bigote't balbas. Pero itim pa rin ang buhok, at kahit may-sakit, mukha pa rin itong mabalasik at nakakapanduro. May kung anong bagay ang angkin ng matibay na matandang lalaking ito ang nagbibigay-takot sa mga tao. Wala itong iniwan sa isang may-sakit na tigre na kahit masukol ay mabilis pa ring nakapagsasanib at nakamamatay.

Bakit mahalaga ang sistema ng patubig sa isang bansang agrikultural tulad ng pilipinas?

Add your answer:

Sino ang nagpatayo ng poso at patubig para sa taong bayan?

Paano natulungan ng administrasyong magsaysay ang mga pangkat indiginous?

Ano-anu ang patakarang pangkabuhayan na ipinatupad ng mga pangulo ng Pilipinas?

Mga nagawang proyekto ni Ferdinand Marcos?

Programa ni ferdinand marcos?

Talambuhay ni Ferdinand Marcos?

Can I have the whole copy of the SONA 2008?

Buod sa tigre tigre na salin ni mauro r avena?

Resources

Top Categories

Product

Company