Ang pangungusap ay may apat na kayarian: payak, tambalan, hugnayan at langkapan.
Ang payak na pangungusap ay nagpapahayag ng iisang kaisipan. Maaaring nagtataglay ng payak o tambalang simuno at panaguri. May apat itong kayarian: payak na simuno at payak na panaguri; payak na simuno at tambalang panaguri; tambalang simuno at payak na panaguri; at tambalang simuno at tambalang panaguri.
Mga halimbawa:
Ang tambalang pangungusap ay binubuo ng dalawa o higit pang sugnay na makapag-iisa:
Halimbawa:
Ang hugnayang pangungusap ay binubuo ng isang sugnay na makapag-iisa at isa o dalawang sugnay na di-makapag-iisa.
Halimbawa:
Ang langkapang pangungusap ay binubuo ng dalawa o mahigit pang sugnay na makapag-iisa at dalawa o mahigit pang sugnay na di-makapag-iisa.
Halimbawa:
Chat with our AI personalities
Payak
limot
Malapi:
Unlapi: kalimot
Hulapi:
Gitlapi:
Kabilaan: kalimutan
Laguhan: kalilimutan
Inuulit:
Ganap: Araw-araw (buong salita ang inuulit)
Di-ganap: Aarawin (hindi lahat ang inuulit)
Tambalan:
Ganap: Bungang-araw (nagbago ang kahulugan ng salita)
Di-ganap: Bahay-kubo (parehas lang)
payak
halimbawa: araw, isa, bulak
maylapi
halimbawa: naglalaro, umiinom, nahulog
tambalan
halimbawa: bahay-kubo, red tide, tag-araw
inuulit
halimbawa: araw-araw, linggo-linggo, taun-taon