answersLogoWhite

0


Best Answer

chissmiss

User Avatar

Wiki User

12y ago
This answer is:
User Avatar
More answers
User Avatar

Anonymous

Lvl 1
3y ago

Mag ingat sa mga sinasabi dahil may mga taong tsismosa na gumagawa ng kwento sa ibang tao

This answer is:
User Avatar

Add your answer:

Earn +20 pts
Q: What is the explanation about the saying May tainga ang lupa may pakpak ang balita?
Write your answer...
Submit
Still have questions?
magnify glass
imp
Related questions

What rhymes with tainga?

manga, Topanga


May alila si mang gustin may tainga at ngipin tuwing itoy papakainin kumakagat ng pagkain?

Kidlat


Apat na lugar na sinibulan ng sinaunang kabihasnan?

sa KILI KILI s sa ilong sa tainga at sa pwet mo!


Halimbawa ng pangungusap na ginagaitan ng idyoma?

== == Ang idyoma po ay mga salita na gingamit sa pagbibigay ng deskripsyon sa isang bagay o tao sa paraang masining at hindi direktang pagpapahayag. ang mga halimbawa po nito ay: anak pawis, isang kahig isang tuka, pinabayaan sa kusina, mahaba ang dila, taingang kawali, malaki ang tainga, isip butiki, bayong walang laman link:http://www.seasite.niu.edu/Tagalog/Tagalog_Default_files/tagalog_idioms.htm


What is the first riddle?

Walang paa, walang pakpak, naipamamalita ang lahat. Aklat Book Munting tiririt, may tumbaga sa puwit. Alitaptap firefly Heto, heto na, malayo pa'y halakhak na. Alon Wave Pagsipot sa liwanag, kulubot na ang balat. ampalaya bitter melon Maikling landasin, di maubos lakarin. anino shadow Mataas ang paupo kaysa patayo. Aso Dog Tubig na nagiging bato, batong nagiging tubig. Asin Salt Isang balong malalim, punong-puno ng patalim. bibig mouth Naligo ang kapitan, Hindi nabasa ang tiyan. bangka canoe Uka na nga ang tiyan, malakas pang sisigaw. batingaw large bell Itinanim sa kagabihan, inani sa kaumagahan. bituin star Sinakal ko muna, bago ko nilagari. biyolin violin Dumaan ang hari, ang mga tao ay nagtali. bagyo storm Sa araw ay nagtataboy, sa gabi ay nag-aampon. bahay house Dalawang batong maitim, malayo ang dinarating. mata eyes Dalawang balon, Hindi malingon. tainga ears Isang bayabas, pito ang butas. mukha face Limang puno ng niyog, isa'y matayog. daliri fingers Nang hatakin ko ang baging, nagkagulo ang mga matsing. kampana large bell


Ano ang payak na pangungusap at mga halimbawa nito?

Ang payak na pangungusap ay may simuno at panaguri kaya nagkakaroon ng 1 buong diwa.1. Ang bata ay maganda.2. Si Shiela ay mabait na bata.3. Mabango ang isang bulaklak.4.ang batang si shiela ay masunurin.5.ang adobo ay masarap. tx tx niya ta ha?09224456754


Hearing?

sound is a form of energy that can travel from one place to another .sounds are made when something vibrates.


Ano ang kahalagahan ng idyoma?

Idyoma - Ang isang sawikain o idyoma ay isang pagpapahayag na ang kahulugan ay hindi komposisyunal - sa ibang salita, hindi binubuo ng tumpak na kahulugan ang mga kanya-kanyang salita na nabuo. 1. Anak-dalita - mahirap 2. Alilang-kanin - utusang wanlang sweldo,pagkain lang 3. Balik-harap - pabuti sa harap,taksil sa likuran 4. Bungang-tulog - panaginip 5. Dalawa ang bibig - mabunganga,madaldal 6. Mahapdi ang bituka - nagugutom 7. Halang ang bituka - salbahe,desperado o hindi nangingimang pumatay ng tao 8. Makapal ang bulsa - maraming pera 9. Butas ang bulsa - walang pera 10. Kusang palo - sariling sipag 11. Magaan ang kamay - madaling manontuk,manapok,manakit 12. Kidlat sa bilis - napakbilis 13. di makabasag pinggan - mahinhin 14. nakahiga sa salapi/pera - mayaman 15. nagbibilang ng poste -- walang trabaho 16. namamangka sa dalawang ilog - salawahan 17. nagmumurang kamatis -- matandang nag-aayos binata o dalaga 19. naniningalang-pugad - nanliligaw 20. ningas-kugon-- panandalian, di pang-matagalan 21. makapal ang mukha - di marunong mahiya 22. maaliwalas ang mukha - masayahin 23. madilim ang mukha - taong simangot, problemado 24. dalawa ang mukha - kabilanin, balik-harap 25. panis ang laway-- taong di-palakibo 26. pagkagat ng dilim -- pag lubog ng araw 27. pulot-gata -- pagtatalik ng bagong kasal 28. putok sa buho -- anak sa labas 29. makati ang paa -- mahilig sa gala o lakad 30. pantay ang mga paa -- patay na 31. nagpupusa -- nagsasabi ng mga kuwento ukol sa isang tao 32. saling-pusa -- pansamantalang kasali sa laro o trabaho 33. sampid-bakod -- nakikisunod, nakikikain, o nakikitira 34. samaing palad -- malas na tao 35. sampay-bakod -- taong nagpapanggap, hindi mapagkakatiwalaan ang sinasabi 36. takaw-tulog -- mahilig matulog 37. takipsilim -- paglubog ng araw 38. talusaling -- manipis ang balat 39. talusira -- madaling magbago 40. tawang-aso -- nagmamayabang, nangmamaliit 41. maputi ang tainga - kuripot 42. nakapinid ang tainga -- nagbibingi-bingihan 43. taingang kawali -- nagbibingi-bingihan 44. matalas ang ulo - matalino 45. mahangin ang ulo - mayabang 46. malamig ang ulo -- maganda ang sariling disposisyon 47. mainit ang ulo -- pangit ang disposisyon 48. lumaki ang ulo - yumabang 49. matigas ang ulo -- ayaw makinig sa pangaral o utos 50. basag-ulo -- gulo, away 51. may ipot sa ulo -- taong pinagtaksilan ng asawa 52. utak-biya -- bobo, mahina ang ulo 53. matalas ang utak -- matalino


Ano ang mga batas ni Hammurabi?

Mga Halimbawa ng Batas ni Hammurabi * Kung ang isang Tao strikes isang buntis, sa gayon magdulot sa kanya upang Hindi matupad at mamatay, anak na babae ang sumusugat's ay dapat na ilagay sa kamatayan. * Kung ang isang Tao inilalagay ang mga mata ng isang pantay-pantay, ang kanyang mga mata ay dapat na ilabas. * Kung ang isang Tao knocks ang mga ngipin ng ibang Tao, ang kanyang sariling mga ngipin ay knocked out. * Kung kahit sino strikes sa katawan ng isang Tao sa mas mataas na ranggo kaysa siya, siya ay dapat makatanggap ng 60 suntok sa isang paikut-maskoks sa publiko. * Kung ang isang Tao malaya strikes sa katawan ng ibang Tao malaya ng pantay-pantay na ranggo, ay dapat magbayad siya ng isang ginto Mina [isang halaga ng] pera. * Kapag ang alipin ng isang Tao napalaya strikes sa katawan ng isang Tao napalaya, ang kanyang mga tainga ay dapat putulin. * Kung ang sinuman gumawa ng looban at ang nahuli, dapat siya ay ilagay sa kamatayan. * Kung sinuman ay bubukas ang kanyang ditches sa tubig ang kanyang i-crop, ngunit ay bulagsak, at tubig baha ang patlang na ang kanyang kapwa's, dapat bayaran niya ang kanyang mga kapit-bahay buhok-para sa kanyang pagkawala. * Kapag ang isang hukom sumusubok ng isang kaso, umaabot ng desisyon, at nagtatanghal ng kanyang paghatol sa pamamagitan ng sulat; at mamaya ito ay natuklasan na ang kanyang desisyon ay sa error, at ito ay ang kanyang sariling mga kasalanan, ay siya magbayad 12 beses ang pinong-set sa pamamagitan ng kanya sa kaso at ay tinanggal mula sa bangko ang hukom's. * Kung sa panahon ng isang Hindi matagumpay na operasyon ng isang pasyente ay namatay, ang mga braso ng sa inyong seruhano ay dapat putulin.


What are the Idiomatic Expressions in Filipino language?

Here are some idioms in Tagalog: agaw-buhay -- naghihingalo between life and death (literal=life about to be snatched away) anak-pawis -- magsasaka; manggagawa farmer; laborer; blue-collar worker anak-dalita -- mahirap poor alilang-kanin -- utusang walang sweldo, pagkain lang house-help with no income, provided with food and shelter balitang kutsero -- hindi totoong balita rumor, gossip, false story balik-harap -- mabuti sa harapan, taksil sa likuran double-faced person, one who betrays trust bantay-salakay -- taong nagbabait-baitan a person who pretends to be good, opportunist bungang-araw -- sakit sa balat prickly heat (literal=fruit of the sun) bungang-tulog -- panaginip dream (literal=fruit of sleep) balat-sibuyas -- manipis, maramdamin a sensitive person (literal=onion-skinned) balat-kalabaw -- mahina ang pakiramdam, di agad tinatablan ng hiya one who is insensitive; with dense-face (literal=buffalo-skinned) buto't balat -- payat na payat malnourished (literal=skin-and-bone) tulak ng bibig -- salita lamang, di tunay sa loob insincere words (literal=pushed-by-the-mouth) dalawa ang bibig -- mabunganga, madaldal nagger, talkative person (literal=two-mouthed) halang ang bituka -- salbahe, desperado, hindi nangingiming pumatay ng tao a person with no moral compunction (literal=with a horizontal intestine) mahapdi ang bituka -- nagugutom a hungry person (literal=sore intestine) makapal ang bulsa -- maraming pera rich, wealthy (literal=with a thick pocket) butas ang bulsa -- walang pera poor (literal=with a hole in the pocket) sukat ang bulsa -- marunong gumamit ng pera, marunong magbayad at mamahala ng kayamanan someone who knows his ability to pay nagbabatak ng buto -- nagtatrabaho ng higit sa kinakailangan one who works hard matigas ang buto -- malakas a strong person kidlat sa bilis -- napakabilis exceedingly fast kusang palo -- sariling sipag initiative mabigat ang kamay -- tamad magtrabaho a lazy person (literal=heavy-handed person) magaan ang kamay -- madaling manuntok, manapok, manakit one who easily hits another person, easily provoked (literal=light-handed person) mabilis ang kamay -- mandurukot a snatcher, pickpocket (literal=fast-handed) malikot ang kamay -- kumukuha ng hindi kanya one who has the habit of stealing things (literal=listless hand) di makabasag-pinggan -- mahinhin a very demure, prim-and-proper person (literal=someone who can't break a plate) di mahulugang-karayom -- maraming tao overcrowded place (literal=where one cannot throw a pin) pag-iisang dibdib -- kasal wedding (literal=to be of one heart) kabiyak ng dibdib -- asawa spouse (literal=the other half of the heart) daga sa dibdib -- takot worry, fear (literal=mouse in the chest) nagbukas ng dibdib -- nagtapat na nais pakasalan ang kasintahan a man who proposed marriage (literal=opened his heart) bulaklak ng dila -- pagpapalabis sa katotohanan exaggeration (literal=flower of the tongue) magdilang anghel -- magkatotoo sana to wish that what has been said will come true makati ang dila -- madaldal, mapunahin talkative person (literal = one with itchy tongue) matalas ang dila -- masakit mangusap one who talks offensively (literal = sharp-tongued person) maanghang ang dila -- bastos magsalita a vulgar person (literal = spicy-tongued person) matamis ang dila -- mahusay mangusap, bolero a fast talker (literal = sweet-tongued person) kaututang dila -- katsismisan a gossip (literal = farting tongue) sanga-sangang dila -- sinungaling a liar may krus ang dila -- nakapanghihimatong one who could foretell an event kumukulo ang dugo -- naiinis, nasusuklam a person who hates somebody (literal=boiling blood) magaan ang dugo -- madaling makapalagayan ng loob a person with whom one gets along easily (literal=light-blood) maitim ang dugo -- salbahe, tampalasan an evil or bad person (literal=dark-blooded) hampas-lupa -- lagalag, busabos a bum person, without any goals in life haligi ng tahanan -- ama father (literal = post of the house) ilaw ng tahanan -- ina mother (literal = light of the house) itaga sa bato -- tandaan to remember (something) forever (literal=cast in stone) isulat sa tubig -- kalimutan to forget (something) forever (literal=write it on water) makitid ang isip -- mahinang umunawa, walang masyadong nalalaman someone incapable of understanding (literal=narrow-minded) malawak ang isip -- madaling umunawa, maraming nalalaman someone who easily understands (literal=broad-minded) malakas ang loob -- matapang a brave person (literal=strong-willed) mahina ang loob -- duwag a coward (literal=weak-willed) mababa ang loob -- maawain merciful person (literal=low-hearted) masama ang loob -- nagdaramdam a person with a grudge, painful or ill feelings against someone (literal=bad feelings) mabigat ang loob -- di-makagiliwan a person with whom one could not get along with (literal=heavy vibes or feelings) bukal sa loob -- taos-puso, tapat a sincere person, or one who gives with a pure heart (literal=pure-hearted) mahabang dulang -- kasalan wedding makalaglag-matsing -- nakaka-akit enchanting look makuskos-balungos -- mareklamo, mahirap amuin, mahirap pasayahin hard to please, always complaining mahaba ang buntot -- laging nasusunod ang gusto, kulang sa palo, salbahe a person who is a spoiled brat malapad ang papel -- maraming kakilala na makapagbibigay ng tulong a person who is very influential may magandang hinaharap -- may magandang kinabukasan a person with a bright future may sinasabi -- mayaman, may likas na talino a wealthy person or a talented person matalas ang mata -- madaling makakita someone who could easily spot something (literal=sharp-eyed) tatlo ang mata -- maraming nakikita, mapaghanap ng mali a fault-finder, cynical person (literal=three-eyed person) namuti ang mata -- nainip sa kahihintay, matagal nang naghihintay a person who was stood up (literal=one whose eyes turned white) matigas ang leeg -- mapag-mataas, di namamansin snobbish person (literal=stiff-necked) matigas ang katawan -- tamad a lazy person (literal=stiff-bodied) makapal ang palad -- masipag a busy-body, industrious person (literal=thick-palmed) maitim ang budhi -- masamang tao, tuso an evil or bad person (literal=dark-souled) mababaw ang luha -- madaling umiyak emotional person (literal=tear-on-the-surface) makapal ang mukha -- di marunong mahiya a shameless person (literal= dense-faced) manipis ang mukha -- mahiyain a shy person (literal= thin-faced) maaliwalas ang mukha -- masayahin a joyful person (literal= bright-faced) madilim ang mukha -- taong simangot, problemado a problematic person (literal=dim-faced) dalawa ang mukha -- kabilanin, balik-harap a deceptive, two-faced person nakahiga sa salapi/pera -- mayaman rich, connotes someone who is spoiled by wealth nagbibilang ng poste -- walang trabaho someone who is jobless, literally counting posts namamangka sa dalawang ilog -- salawahan a person who is unfaithful nagmumurang kamatis -- matandang nag-aayos binata o dalaga an old man/woman insecure about his/her looks and dresses up like a young person naniningalang-pugad -- nanliligaw a man courting a woman ningas-kugon -- panandalian, di pang-matagalan something that is not permanent, usually connotes a behavior or action not meant to last panis ang laway -- taong di-palakibo a very quiet person pagkagat ng dilim -- pag lubog ng araw twilight patay-gutom -- matakaw glutton pulot-gata -- pagtatalik ng bagong kasal honeymoon putok sa buho -- anak sa labas an illegitimate child; out-of-wedlock child makati ang paa -- mahilig sa gala o lakad a person who is fond of going places (literal=itchy feet) pantay ang mga paa -- patay na one who just died (literal=level feet) nagpupusa -- nagsasabi ng mga kuwento ukol sa isang tao telling on somebody saling-pusa -- pansamantalang kasali sa laro o trabaho temporarily included in a game or work, a term used to refer to little kids fond of joining games or work of grown-ups sampid-bakod -- nakikisunod, nakikikain, o nakikitira someone who is privileged to lodge and board in house for free samaing palad -- malas na tao an unfortunate person, unlucky person sampay-bakod -- taong nagpapanggap, hindi mapagkakatiwalaan ang sinasabi a false, pretentious person takaw-tulog -- mahilig matulog a lazy person who always wants to stay in bed takipsilim -- paglubog ng araw twilight talusaling -- manipis ang balat a very sensitive person talusira -- madaling magbago a person who easily changes tawang-aso -- nagmamayabang, nangmamaliit a person who sneers matalas ang tainga -- madaling makarinig one who easily hears the news (literal=sharp-eared) maputi ang tainga -- kuripot miser, scrooge (literal=white-eared) nakapinid ang tainga -- nagbibingi-bingihan one who plays deaf (literal=closed-eared) taingang kawali -- nagbibingi-bingihan one who plays deaf (literal=wok-eared: uses metaphor of the handle of a wok) utang na loob -- malaking pasasalamat na hindi kayang bayaran ng ano pa man (as noun) debt of gratitude "utang na loob" -- malaking pakiusap, madalas ginagamit upang ipahiwatig ang masidhing damdamin ng nakikiusap, tulad ng "parang awa mo na" (as expression) "please", used to express the deepest feelings of the person asking for a very big favor, equivalent to "have mercy" matalas ang ulo -- matalino bright, intelligent (literal=sharp-headed) mahangin ang ulo -- mayabang arrogant person (literal=air-headed) malamig ang ulo -- maganda ang sariling disposisyon in a good mood (literal=cool-headed) mainit ang ulo -- pangit ang disposisyon in a bad mood (literal=hot-headed) lumaki ang ulo -- yumabang someone who became proud, arrogant (literal=one whose head grew big) matigas ang ulo -- ayaw makinig sa pangaral o utos one who is stubborn (literal=hard-headed) basag-ulo -- gulo, away chaos, quarrel, fight (literal=break head) may ipot sa ulo -- taong pinagtaksilan ng asawa a person who has been cheated by his/her spouse (literal=one with shit on his/her head) sira ang ulo/sira ang tuktok -- taong maraming kalokohan ang nasa isip a crazy or foolish person utak-biya -- bobo, mahina ang ulo stupid, brainless (literal=fish-brained) matalas ang utak -- matalino bright, intelligent person (literal=sharp-brained)


Si kesa at morito ni bautista?

Si Kesa at si MoritoSalin ni Lualhati BautistaMula sa "Rashomon" atbp. Pang KuwentoNi Ryunosuke AkutagawaUNANGBAHAGI: MONOLOGO NI MORITOSa pagkakatingin sa buwan habang nag-iisip, naglalakad si Morito sa ibabaw ng mgalagas na dahon sa makalabas ng bakod ng kanyang bahay:Sumikat na ngayon ang buwan. Karaniwang hinihintay ko nang may pagkainip ang pagsikat ng buwan. Pero ngayong gabi, ang maliwanag na sikat ng buwan ay yanig na sumusindak sa akin. Kinikilabutan akong isipin na ang gabing ito ay magwawasak sa aking kasalukuyang sarili at gagawin akong isang karumal-dumal na mamamatay-tao. Isipin na lang kapag ang mga kamay na ito'y namula sa dugo! Anong kasumpa-sumpang nilalang ang magiging tingin ko sa aking sarili kapag nagkaganoon! Ang puso ko'y di mababagbag sa sakit kung papatay ako ng isang kaaway na kinasusuklaman ko,pero ngayong gabi ay kailangan kong patayin ang isang lalaking Hindi ko kinasusuklaman.Matagal ko na siyang kilala. Kahit kamakailan ko lang nalaman ang kanyang pangalan,Wataru Saemonno-Jo, mula't sapul pa'y kilala ko na ang kanyang magandang mukha.Nang matuklasan kong asawa siya ni Kesa, totoong sandali rin akong nag-apoy sa panibugho. Pero ngayon, ang panibugho ko'y napawi na, Hindi nag-iwan ng anumang bakas sa aking isip o puso. Kaya para sa aking karibal sa pag-ibig, wala akong pagkamuhi o masamang hangarin. Manapa, mabuti ang isipin ko para sa kanya. Nang sabihin sa akin ng tiya ko, si Komorogawa, kung paano niya pinagsikapan at pinagsakitang makuha ang puso ni Kesa, nakadama ako ng simpatiya sa kanya. Naunawaan ko, na sa buong hangarin niya na mapangasawa ito,pinaghirapan pa niyang matutong sumulat ng tula. Hindi ko maisip na ang simple at nakababagot na lalaking iyon ay sumusulat ng mga tula ng pag-ibig, at isang ngiti ang gumuguhit sa aking mga labi sa kabila ng damdamin ko. Hindi ito ngiti ng pag-uyam; naaantig ako sa pagkamasuyo ng isanglalaki na ginagawa ang lahat para makuha ang isang babae. Posible pa rin na ang kanyang masimbuyong pag-ibig ang nagtulak sa kanyang sambahin ang minamahal kong si Kesa ay nakapagdudulot sa akin ng kasiyahan.Pero mahal ko ba talaga si Kesa? Ang aming pag-iibigan ay maaaring paghiwalayin sa dalawang baitang, ang nakaraan at ang kasalukuyan. Minahal ko siya bago siya ikinasal kay Wataru, o iyon ang aking palagay. Pero ngayong tumitingin ako sa aking puso, nakikita ko na marami akong motibo. Ano ang gusto ko sa kanya? Siya ang klase ng babaeng kinadaramahan ko ng mga hangaring makalaman kahit noong mga panahong ako'y wala pang bahid-dungis. Kung mapahihitulutan ang eksaheradong pahayag, ang pag-ibig ko sa kanya'y Hindi hihigit pa sa isang sentimental na bersyon ng motibong nagtulak kay Adan sa piling ni Eba. Malinaw ito sa mga pag-aalinlangan ko na patuloy siyang mahalin kung sakaling ang aking hangarin ay natupad. Bagamat nanatili siya sa isip ko sa sumunod na tatlong taon pagkaraang maputol ang aming ugnayan, Hindi ko tiyakang masasabi na mahal ko siya. Sa kasunod na pakikipag-ugnayan ko sa kanya, ang pinakamalaking ipinagsisisi ko ay iyong Hindi ko siya nakilala ng lubos. Pinarurusahan ng kawalang-kasiyahan, nahulog ako sa kasalukuyang relasyon, na gumugimbal sa akin, gayunman, alam kong mangyayari. Ngayo'y itinatanong kong muli sa akinsarili, "Mahal ko ba siya talaga?"Nangmakita ko uli siya tatlong taon pagkaraan, sa pagdiriwang na kaugnay ngpagkakayari ng Tulay ng Watanabe, ginawa ko ang lahat ng paraan para Makita siya nang patago. Sa huli'y nagtagumpay ako. Hindi lang ako nagtagumpay na makita siya, kundi inangkin ko pa ang kanyang katawan na gaya ng pinapangarap ko. Sa pagkakataong iyon, ang panghihinayang na di ko siya nakilala nang pisikal ay Hindi ang tanging nangingibabaw sa akin. Nang maupo ako sa tabi niya sa nababanigang silid ng bahay ni Koromogawa, napansin ko na malaking bahagi ng aking panghihinayang ang naglaho na. Malamang na ang aking hangarin ay pinahina ng pangyayaring Hindi na ako malinis. Pero ang pinakapangunahing dahilan ayHindi siya ang inaasahan kong magiging siya. Nang magkakaupo kaming magkaharap, natuklasan ko na Hindi siya ang imahen ng malabantayog na kagandahang binuo ko sa isip sa nakaraang tatlong taon. Malayo siya sa idolong pinakaasam-asam ko sa aking puso. Ang kanyang mukha, na makapal na nakukulapulan ng matingkad na pulbos, ay pinaglahuan na ngmalaking bahagi ng dating kasariwaan at makinis na panghalina. Sa ilalim ng mga mata niya'y nakahugis ang nangingitim na guhit. Ang tanging Hindi nagbago sa kanya ay ang kanyang malilinaw, bilog,maiitim na mga mata. Nang makita ko siya sa bagong paninging ito, nagimbal ako, at sa kabila ng aking damdamin ay di ko napigilang iiwas ang aking mga mata.Kung gayo'y paano ko nagawang makipagtalik sa isang babaeng napakanipis ng pagkakabigkis ko? Una'y itinulak ako ng kakatwang kagustuhan na mapangibabawan ang dating hangarin ng puso ko. Sa pagkakaupong magkaharap, binigyan niya ako ng isang eksaheradong kuwento ng kanyang pag-ibig sa kanyang asawa. Wala siyang iniwan kundi hungkag na alingawngaw sa aking tainga. " Mayroon siyang hambog na ideya tungkol sa kanyang asawa," naisip ko. May hinala rin ako na maaaring ito'y tulak ng kanyang kagustuhang huwag nang pagningasin pa ang aking pagnanasa. Kasabay nito, patindi nang patindi ang dating hangarin kong ihantad ang kanyang kasinungalingan. Bakit itinuturing ko iyong kasinungalingan? Kung sasabihin ninyo sa akin, minamahal kong mambabasa, na ang sariling kayabangan ko ang nagtulak sa akin para maghinalang kasinungalingan ang kanyang pahayag, Hindi ko maitatatwa ang inyong bintang. Ano't anuman, pinaniniwalaan ko noon at pinaniniwalaan ko hanggang ngayon, na iyon ay kasinungalingan.Pero Hindi ang hangaring makapanlupig ang tanging ngumangatngat sa akin nang mga sandaling iyon. Pinamumulahan akong banggitin ito- pinangingibabawan ako ng pagnanasa. Hindi iyon basta panghihinayang lang na Hindi ko nakilala ang kanyang katawan. Iyon ay hamak nakalibugan mismo na ni Hindi nangangailangan na ang kabilang panig ay maging ang babaeng iyon. Marahil ay walang lalaking umarkila ng babae sa isang bahay-putahan na magiging mas hamak pa sa akin nang mga sandaling iyon.Ano't anuman, batay sa ganyang iba't ibang motibo, nagkaroon ako ng relasyon kay Kesa. O, manapa, inalisan ko siya ng dangal. Bilang pagbalik sa unang tanong na binitiwan ko, Hindi ko na kailangang itanong pa ngayon sa aking sarili kung mahal ko siya. Nang matapos ang lahat, sapilitang ibinangon ko siya aking mga bisig- ang babaeng ito na umiiyak na ibinagsak ang kanyang sarili. At nagmukha siyang mas walang dangal kaysa sa akin. Ang kanyangnakasabog na buhok at nagpapawis na katawan, ang lahat ay indikasyon ngkapangitan ng kanyang isip at katawan. Hindi kamaliang sabihin na simula nang araw na iyon, sa puso ko'y nagkaroon ako ng bagong pagkamuhi sa kanya. At ngayong gabi'y papatayin ko ang isang lalaking Hindi ko kinamumuhian, para sa kapakanan ng babaeng Hindi ko iniibig."Patayin natin si Wataru," bulong ko sa tainga ni Kesa. Baliw na nga ako para gawin ang napakagarapal na mungkahing iyon. Wala sa loob na inihiga ko sa tainga niya angnakaraang hangarin ko ns hamunin ng labanan si Wataru at pagwagian ang kanyang pag-ibig. Ano't anuman, "Patayin natin si Wataru," bulong ko, at tiyak na tiyak na bumulong ako nang nagtatagis ang mga ngipin, sa kabila ng aking damdamin. Kapag naaalala ko ngayon, Hindi ko masasabi kung ano ang nag-udyok sa akin para gawin ang padalus-dalos na bagay na iyon. Ang tanging naiisip ko bilang paliwanag ditto ay ginusto kong tagpian ang relasyon sa kasalukuyan, at habang tumitindi ang paghamak at pagkasuklam ko sa kanya, lalo kong kinaiinipan na mawasak ko ang kanyang dangal. Wala nang mas aangkop pa sa mga layuning ito kundi patayin ang asawang ipinangangalandakan niyang mahal niya, at makuha ang kanyang pagsang-ayon mula sa kanyang pagpapatumpik-tumpik. Kaya tulad sa isang lalaking binabangungot, nakapanaig ako sa kanya na maisakatuparan naming dalawa ang pagpatay na Hindi ko gusto.Kung iyan ay Hindi sapat para ipaliwanag ang aking motibo sa pagmumungkahing patayin si Wataru, wala nang paliwanag na dapat tangkain, maliban sa isang kapangyarihang banyaga sa mga mortal (marahil ay demonyo o diyablo) ang nagtataboy sa akin sa makasalanang daan.Nagpupumilit at paulit-ulit na ibinulong ko ang ganoo't ganoon ding bagay sa tainga niya.Sa huli'y nag-angat siya ng mukha at sinabi, "Oo, dapat mo ngang patayin si Wataru." Hindi lamang ako nasorpresa sa biglang pagsang-ayon niya, kundi nakakita ako ng mahiwagang kinang sa kanyang mga mata na Hindi ko napansin noon. Taksil na babae-iyon ang naging tingin ko sa kanya. Gumuhit sa nag-iinit na utak ko ang iglap na pagkabigo at paghihilakbot- at oo, pagkasuklam. Kung maaaari lang aybabawiin ko ang pangako ko noon din. Sa gayo'y mapangangalanan ko siyang mang-aapid, at ang aking kunsensiya'y makapagkakanlong sa makatwirang pagngingitngit. Pero Hindi ko nagawa. Inaamin koagad kong nakita na imposible iyon sa saglit na bigla siyang tumitig sa akin. Nagbago na ang kanyang anyo, na para bang nakita niya ang laman ng aking puso. Nahulog ako sa malungkot na kalagayanng pakikipagtipan para paslangin ang kanyang asawa dahil sa takot ko na paghigantihan niya ako kapag nabigo akong tuparin ang aking bahagi ko sa usapan. Ngayon, ang takot na ito'y mahigpit at matatag na dumaklot sa akin. Magtawa kayo kung ibig ninyo, sa aking karuwagan. Ito ang gawa ng isang Hindi nakaaalam kung gaano kahamak ang kanyang kalaguyo. "Kapag Hindi ko pinatay ang kanyang asawa, papatayin niya ako sa kahit na anong paraan. Kailangan kong patayin ang kanyang asawa at kung Hindi'y papatayin niya ako," desperadong naisip ko, sa pagkakatingin ko sa kanyang walang luha pero umiiyak na mga mata. Pagkatapos kong bitiwan ang aking pangako, Hindi ba may nasilip akong ngiti sa kanyang bibig at biloy na gumuhit sa kanyang maputlang pisngi? Ay, dahil sa kasumpa-sumpang pangakong ito, idadagdag ko ang krimen na buktot na pagpaslang sa pinakamaitin na pusong maaaring maisip. Kung tatalikuran ko ang nakatakdang pakikipagtipan na magaganap ngayong gabi…. Hindi, ipinagbabawaliyon ng aking pangako. Lagpas ito kaya kong batahin. Isa pa, natatakot ako sa kanyang paghihiganti. Totoong-totoo ito. Pero may iba pang nag-uudyok sa akin na gawin iyon. Ano ito? Ano ang malaking kapangyarihang iyon na nagbubunsod sa akin, sa duwag na "ako," para patayin ang isang inosentenglalaki? Hindi ko masasabi. Hindi ko masasabi. Pero posibleng… Hindi, Hindi maaari. Pinandidirihan ko siya. Kinatatakutan ko siya. Kinasusuklaman ko siya. Pero gayunpaman, maaari ring dahil mahal kosiya.Si Morito, na patuloy sa paglalakad, ay Hindi na nagsalita pa. Ang pag-awit ng isang balada ay pumailanlangsa gabi.Ang isipan ng tao ay nasa dilim, Walang ilaw na makapagbigay-liwanag.Nagsisindi ito ng apoy ng makamundong paghahangad, Upang humayo at lumitaw, sa loob lang ng isang iglap.IKALAWANGBAHAGI: MONOLOGO NI KESAGabi, sa ilalim ng isang lampara, nakatayo si Kesa, nakatalikod sa ilawan, nag-iisip nang malalim at kagat-kagat ang Manggas ng kanyang kimono.Darating ba siya o Hindi, ewan ko. Imposibleng Hindi. Lumulubog na ang buwan, pero walang marinig kahit isang yabag, kaya maaaring nagbago ang isip niya. Kapag Hindi siya dumating… Araw-araw akong mabubuhay sa kahihiyan, tulad sa isang puta. Paano ako nalubog sa kahihiyan at kasamaan. Mawawalan ako ng dangal at tatapak-tapakan na lang, sa pagkakabilad ng kahihiyan ko. Gayunma'y kakailanganin kong manahimik na parang pipi. Kapag nagkagayon ay dadalhin ko hanggang kabila ng libingan ang aking pagsisisi. Sigurado akong darating siya. Mula noong nakaraang araw, iyon na ang aking pananalig. Natatakot siya sa akin. Kinasusuklaman niya ako't pinandidirihan, gayunpama'y natatakot siya sa akin. Talaga, kung ang aasahan ko lang ay ang sarili ko, Hindi ako makasisiguro sa kanya.Pero maasa ako sa kanya. Umaasa ako sa kanyang pagkamasarili. Umaasa ako sa buktot na takot na pinipukaw ng pagkamakasarili sa kanya.Pero ngayong Hindi ko na magawang umasa sa sarili ko, napakahamak ko nang nilalang!Hanggang noong tatlong taon na ang nakararaan ay may tiwala ako sa akong sarili, at higit sa lahat, sa aking kagandahan. Mas matapat kung sasabihin nating "hanggang noong araw na iyon" kaysa "noong tatlong taon na nakararaan". Noong araw na iyong makita ko siya sa silid ng bahay ng aking tiya, isang sulyap sa kanyang mga mata at nakita ko ang aking kapangitan na nasasalamin sa kaniyang isip. Kinausap niya ako nang masuyo at mapagmahal, na akala mo'ywalang problema. Pero paano pa maaaliw ang puso ng isang babae sa sandaling matuklasan niya ang kapangitan ng kanyang pagkatao? Nagimbal ako, nayanig, nagdalamhati. Di-hamak na mabuti pa ang nakasisindak na pagkabalisang dala ng paglalaho ng buwan na nakita ko sa aking kamusmusan sa mag bisig ng aking tagpag-alaga, kung ihahambing sa malamultong pagkalunos na nagpakulimlim sa isipan ko nang mga sandaling iyon. Naglahong lahat ng pangarap atpangitain sa aking puso. Ang kalungkutan ng isang maunos na madaling-araw ay tahimik na bumalot sa akin. Ngatal sa kalungkutan, sa huli ay isinuko ko ang aking katawan, na para na ring patay, sa mga bisig ng lalaking Hindi ko iniibig - sa mga bisig ng isang makamundong lalaki na nasusuklam at nandidiri sa akin. Hindi ko na ba makakaya ang aking kalungkutan mula nang buong linaw na maipamukha sa akin ang aking kapangitan? Sinikap ko bang mailibing ang lahat sa hibang na sandaling iyon na sumubsob ako sa kanyang dibdib? O itinutulak din ako ng kahiya-hiyang paghahangad lang na gay rin niya? Maisip ko lang iyon ay nilulukob na ako ng kahihiyan! Kahihiyan! Kahihiyan! Lalo na noong ilayo ko na ang aking sarili sa kanyang mga bisig, hiyang-hiya ako.Ang pagka-inis at kalungkutan ay naghatid ng walang katapusang luha sa aking mga mata sa kabila ng pagsisikap ko na huwag umiyak. Hindi lamang ako nagdadalamhati sapagkat nawalan ako ng dangal, higit sa lahat ay nahihirapan ako't nagdurusa dahil ako'y pinadidirihang tulad sa isang asong ketongin na kinasusuklaman at pinarurusahan. Ano ang aking nagawa mula noon? Ang meron lang ako'y ang pinakamalabong ala-ala niyon na para bang isa iyong bagay sa malayong nakalipas. Natatandaan ko lang ang kanyang mahabang tinig na bumubulong, "Patayin natin si Wataru," at dumampi sa aking tainga ang kanyang bigote habang ako'y humihikbi. Pagkarinig sa mga salitang ito, kakatwang nakadama ako ng sigla. Oo, sumigla ako't lumiwanag na tulad ng sinag ng buwan, kung ang sinag ng buwan ay matatawag na maliwanag. Bakit Hindi, Hindi ba ako inaliw ng mga salitang ito? Ay, Hindi ba ako - Hindi ba ang isang babae'y isang nilalang na nakadarama ng kaligayahan sa pag-ibig ng isang lalaki sukdulang patayin niyaang sarili niyang asawa?Nagpatuloy ako sa pagluha sa loob nang may malungkot at masiglang pakiramdam na tulad sasinag ng buwan. Kailan ako nangakong makipagtulungan sa pagpaslang sa akingasawa?Noon lamang pumasok sa isip ko ang aking asawa. Matapat kong sinasabing "noon lang".Hanggang sa mga oras na iyon, ang isip ko'y buung-buong nakatuon sa aking sarili atsa aking kahihiyan. Pagkaraa'y nakita ko ang larawan ng nakangiting mukha ng aking asawa. Malamang na nang sandaling maalala ko ang kanyang mukha, gumuhit sa isip ko ang plano. Nang mga sandaling iyon ay disidido na akong mamatay, at ikinagagalak ko ang aking desisyon. Pero nang huminto na ako sa pag-iyak, nang magtaas ako ng mukha, at tumingala sa kanyang mukha paramatagpuan ang kapangitan kong nasasalamin doon, dama ko'y naglahong lahat ang aking kaligayahan. Ipinagunita nito sa akin ang kadiliman ng paglalaho ng buwan na nakita ko kasama ang aking tagapag-alaga. Iyon, tulad ng nangyari, ay iglap na nagpalaya sa lahat ng masamang ispiritung nagtatago sa ilalim ng aking kaligayahan. Dahil nga ba sa pagmamahal ko sa aking asawa kaya mamamatay ako para sa kanya? Hindi, kundi dahil lang sa resonableng pangangatuwirang ito, ibig kong pagbayaran ang pagkakasala kong pakikipagtalik sa iba. Dahil walang tapang na magpakamatay, nasa akin ang buktot na hangaring makapag-iwan ngmagandang impresyon sa mga tao. Ang kabuktutan kong ito ay maaari na rin sigurong palampasin. Sa ilalim ng pagkukunwaring mamamatay ako sa aking asawa, Hindi ba ako nagpaplanong ipaghiganti ang aking sarili laban sa pagkamuhi sa akin ng aking kalaguyo, sa kanyang pandidiri sa akin, sa kanyang buhong na pagnanasa? Pinatutunayan ito ng isang sulyap sa kanyang mukha na pumawi ng mahiwagang kislap na tulad sa mapulang liwanag ng buwan, at nagpalamig sa aking puso sa matinding pagdadalamhati. Mamamatay ako, Hindi para sa aking asawa kundi para sa aking sarili. Mamamatay ako, para parusahan ang aking kalaguyo sapananakit niya sa aking puso at para sa aking hinanakit sa pagdungis niya sa aking katawan. Ay, Hindi lang ako walang karapatang mabuhay kundi wala ring karapatang mamatay.Pero ngayon, gaano kainam pang mamatay na lang kahit sa pinakakahiya-hiyang paraan, kaysa mabuhay. Nakangiti nang pilit, paulit-ulit kong ipinangako na papatayin namin ang aking asawa. Dahil matalas ang pakiramdam niya, marahil ay natunugan niya sa mga salita ko kung ano angmangyayari kapag Hindi niya tinupad ang kanyang pangako. Kaya mukhang imposible na pagkatapos niyang mangako ng ganoon ay aatrasan niya iyon. Tunog ba iyon ng hangin? Kapag naiisip ko na ang mga dinaramdam ko mula noong araw na iyon ay matatapos na sa wakas ngayong gabi, nakakahinga ako. Tiyak na ang bukas ay maghuhunos ng kanyang malamig na liwanag sa aking katawang walang ulo. Kapag nakita iyon ng aking asawa, siya'y… Hindi, Hindi ko siya iisip. Mahala ko ng aking asawa. Pero wala akong lakas na gantihan ang kanyang pag-ibig. Isang lalaki lang ang maaari kong mahalin. At ang lalaki iyon ay darating ngayong gabi para patayin ako. Kahit ang gaserang ito'y napakaliwanag para sa akin, akong pinahihirapan ng aking mangingibig.Hinipan ni Kesa ang ilawan. Hindi nagtagal at narinig ang mahinang tunog ng isangnabuksang kandado, at bumaha sa loob ang maputlang sinag ng buwan.


May akda ng Walang Panginoon?

aral sa walang sa walang panginoon